Udako fenomeno astronomiko ikusgarrienetako bat da 'Done Laurendiren malkoak'. Ondo ikusteko, argirik gabeko leku batera joatea gomendatzen dute, lurrean etzan eta zerura begiratzea, teleskopiorik eta mugikorrik gabe. Zoritxarrez, aurtengo meteoro euria ez da erraz ikusiko, lainotuta egongo baita.
Uztailaren 17an hasi zen "Done Laurendiren" fenomenoa, eta abuztuaren 24ra arte izango dira ikusgai gure zeruetan. Hilaren 11tik 13ra izango du une gorena izar-jasak.
Uztailaren 17an hasi zen Pertseiden fenomenoa, eta abuztuaren 24ra arte izango dira ikusgai gure zeruetan. Hilaren 11tik 13ra izango du une gorena izar-jasak. Iruñeko Planetarioak ekitaldi berezi bat antolatu du ikuskizun berezi hau aztertzeko, abuztuaren 12ko gauean.
Zerura begira pasatzeko gaua da gaurkoa: Pertseidak ikusteko aukera bikaina dago larunbat gau honetan. Hori bai, argiaren kutsadurarik gabeko lekuak topatu behar horretarako. Beste baldintza bat, zerua oskarbi egotea.
Urtero, pertseidak edo meteoro zaparrada izaten dira zeruan San Lorentzo egunaren bueltan. Aurten baldintzak onak dira, ilargiaren disdira ez baita oztopo izango. Hala ere, lainoek ikuskizunaz gozatzea eragotzi dezakete.
Pertseidak edo Done Laurendiren malkoak meteoro zaparrada bat dira, Swift Tuttle kometaren hondarretatik sortzen dena. Udan hilabetez ikus daitezke, baina jarduera handieneko gauak abuztuaren 11tik 13ra bitartekoak dira. Ilunetan edo argi-kutsadura gutxi duten lekuetan hobeto ikus daitezke.
Pertseidak abuztuaren 12an ikusi ahal izango dira hobekien; beraz, 12tik 13rako gaua izango da fenomeno natural hori ikusteko une aproposena. Hala ere, Ilargi betearen argiak eragina izango du pertseiden ikusgarritasunean.
Bart izan da unerik onena Pertseidak ikusteko, baina zerua estalita egon da, eta ezin ikusi. Horren ordez, astronomia klasea izan dute bertara hurbildu direnek.
Miren Millet Eureka! Zientzia Museoaren Planetarioaren arduraduna "Udak Dakarrena" saioan izan da Pertseida edo izar iheskorren inguruko hainbat datu eta bitxikeria azaltzen.
Puntu gorena abuztuaren 12an espero da, 21:00etatik 24:00etara. Honako hauek dira pertseidak hobekien ikusteko aholkuak: zeru iluna eskaintzen duen leku aproposa aurkitu, ez erabili optika-tresnarik eta Ilargiaren kokapenaren aurkako noranzkoan zuzendu begiak.
Ia hilabete da pertseida zaparrada hasi zela, baina gaur gauean iritsiko da punturik gorenera, eta ordubetean 80 izar iheskor ikusi ahal izango ditugu.
Eguraldiak baldintzatu egingo du Done Laurendiren Malkoak ikusteko gaurik aproposena: abuztuaren 12-13rako gaua. Herri bizkaitarrean ikuskizunaz gozatzeko ekimena antolatu du EHUk.
Bihar gauean ikuspegi paregabea zabalduko da zeruan. Izan ere, pertseidak edo San Lorentzoren malkoak, ikusteko aukera izango dugu. 120 izar jauzi daitezke ordu bakarrean.
Zerura begira jarri gara Euskadi Irratiko Amaraunean, Miren Karmele Gomez Iruñeko Planetarioko Izar Eskolako irakaslearekin. Pertseidak eta NASAren Parker zunda izan ditugu hizpide.
Urteroko astronomia ikuskizuna 'Swfit-Tuttle' kometari esker sortzen da. Lurrak horren orbita zeharkatzen duenean, meteoro-jasa sortzen da, hondakinek atmosfera ukitzen dutelako.
Abuztuaren 11tik 12ra doan gauean ikusi ahal izango dira pertseidak, 22:00etatik aurrera eta doan. Bertara joateko, lau autobus aterako dira Nafarroako hiriburuko Planetariotik.
Urteko izar-jasa ospetsuena baldintza ezin hobean agertuko zaigu: 11tik 13ra 'Done Laurendiren Malko' gehien sortuko den tartea; 12ko gauean, unerik onena.
Nor ez da liluratuta gelditu zeru izartuari begira? Ez dago astronomo profesionala izan beharrik handitasun horrek erakarrita astronomia afizio izateko.
Hilabete honetan izango ditugu astronomia zaleek gehien espero dituzten behaketak, eta ‘Done Laurendiren malkoak’ edota eguzki eklipsea horren adibide dira.
Orduko 100 meteoroko maiztasunarekin zeharkatuko dute zerua izar iheskorrek. Izar jasa gaur ikusiko da argien. eitb.eus-en fenomenoaz erabat gozatzeko gida bat topatuko duzu.