Frankismoa

Aitortza-ekitaldiak 11:00etan hasi dira, Strasniceko errauste-labearen atarian lore-eskaintza eginda. Frantisek Suchy omendu dute bertan. Ondoren, 13:00etan Gernikako arbolaren kimu bat landatu dute.

Bou Gipuzkoa arrantzontzia Matxitxakoko batailan borrokatu zen Gerra Zibilean. Erreplikak 2,70 metro luze eta 40 zentimetro zabal ditu, eta gaur inauguratu dute Donostiako portuan. Matxitxako Elkarteak, proiektuaren bultzatzaileak, Aranzadi eta erakundeen laguntza izan du.

1937ko martxoaren 31n Italiako hegazkinek, Frankoren esanetara, Durango bonbardatu zuten. 213 herritar hil ziren, gehienak goizeko elizkizunetan zirela.

Iruñeko auzo horrek 75 urte bete ditu. 1952an Francok auzora egin zuen bisita parodiatu dute auzotarrek. Auzoaren bedeinkapenean ere hartu du parte diktadoreak, Errepublikaren bandera eta txistu artean.

Elkarte memorialistek deituta bildu direnek monumentua botatzeko eskatu diete Udalari eta Gobernuari. Francoren heriotzaren 50. urteurrenean zabal daitekeen mezu antifrankistarik onena dela esan dute, eta eraikina eraldatzea adostu duten PSN, EH Bildu eta Geroa Bairi atzera egiteko eskatu diete.

Espainiako Gobernuko presidenteak azpimarratu du askatasuna ez dela konkista "etengabea", "galdu baitaiteke". "Berriz gertatu daiteke", esan du.

Nucleo Nacional talde neonaziak deituta, 2.000 pertsona bildu dira Espainia plazatik Ferrazera egindako manifestazioan, Amnistia Legearen aurkako protestek urtebete bete dutenean. Martxa polizia-kargekin amaitu da PSOEren egoitzaren inguruetan, eta bi pertsona atxilotu dituzte.

Sortuk ekitaldi nazionala egin du igande honetan Azpeitian. Oihana San Vicente Sortuko bozeramaileak adierazi duenez, frankismoa suntsitzen saiatu zen proiektua inoiz baino biziago dago.

Ramiro Gonzalez ahaldun nagusia, Maider Etxebarria Gasteizko alkatea eta Nerea Melgosa sailburua izan dira bertan, eta erakundeak eta oroitzapen demokratikoa defendatzearen garrantzia nabarmendu dute eskuin-muturrari aurre egin ahal izateko.

Konstituzioaren kontrako ikurra ez dago ikusgai jada Gasteizko justizia jauregi izandakoan. Eraikina eraberritze lanetan dago, eta lanok baliatu dituzte Memoria Demokratikoaren Legea betetzeko.

Ostiral honetan hasi dira kentzen Gasteizko kaleetan ikusgai zegoen azken armarri frankista. Justizia Jauregi zaharrean dago, eta eraikina berritzeko lanak aprobetxatuz hasi dira kentzen.

1936an frankistek hil eta Otsoportilloko leizera bota zituztenak gogoratu eta omendu dituzte gaur Urbasan. Demokrazia eta askatasunaren printzipioak defendatzeagatik hil zituztela azpimarratu dute. 88. urteurrenean gertaera oraindik guztiz argitu gabe eta mina erreparatu gabe daudela salatu dute.

Iruñean eta Cadreitan egin dute gaur, fusilamenduaren 88. urteurrenean, Valcalderan hil zituzten 53 preso errepublikanoei eskainitako omenaldia.

Larunbat honetan egindako ekitaldi instituzionalean, frankistek fusilatu zuten Manuel Azconaren familiaren sufrimendua ekarri du gogora haren bilobak.

Gabriel Le Senne (Vox) Balear Uharteetako Parlamentuko presidenteak Mercedes Garrido eta Pilar Costa diputatu sozialistak eta Ganberako Mahaiko kideak kanporatu ditu osoko bilkuratik, hildako errepublikarren argazkiak erakusteagatik, Memoria Demokratikoaren Legea indargabetzeko saioan.

Gogora Institutuak, Bilboko Udalak eta elkarte eta fundazio historikoek eta talde memorialistek antolatutako ekitaldia izan da. Hildako gudarien hainbat senidek hitz egin dute, eta lore eskaintza egin dute.

Arrotxapean atxilotu zituzten 1936an, eta ez zuten haien berririk izan 2022an aurkitu zituzten arte. Monolito bat eta eskultura bat inauguratu dituzte haien omenez.

Bizkaiko udalerri horrek ia 30 eraso jasan zituen, Francok aginduta, eta 16 pertsona hil ziren larrienean. Palestinarrak ere gogoratu dituzte omenaldian.

Adolfo Cengotitabengoa eta Jaime Iñiguez miliziano bizkaitarren gorpuzkiak senitartekoei eman dizkiete astelehen honetan Zornotzan, Eusko Jaurlaritzak hilerriko hobi batetik atera ostean.