Siriar errefuxiatuak Europan

Baxar al-Assaden erregimena erori da, eta islamistak eta indar matxinoak boterea eskuratu dute. Herrialdearen errealitatea bestelakoa da gaur egun, eta agertoki berriak hainbat kezka eta erronka eragin dizkie inguruko herrialdeentzat eta nazioarteko komunitatearentzat.

Baxar al-Assaden gobernua boteretik kendu du matxinoen erasoaldi batek. Orain, Siriak Sortaldearen Askapenerako Erakundeak (HTS) bultzatutako trantsizio zail bati aurre egin beharko dio. Behin boterean zegoen erregimena deuseztatuta, zer pauso emango dituzte matxinoek gobernu berria antolatzeko?

Ruba Hassan siriarra da eta 10 urte baino gehiago daramatza Gasteizen bizitzen. Lehen ez zuen bere herrialdera itzultzeko aukerarik ikusten, baina Baxar al-Assaden erregimena erori ondoren, ez du baztertzen egunen batean hara itzultzea.

Gau historikoaren ostean, oposizioak ez du kaosik nahi, eta trantsizio lasaia egitea espero du. Kaleetan, poza da nagusi.

Cellas Art and Fashionek eta Zaporeak GKEak bat egin dute helburu solidarioa duten ardo, cava eta txakolin botila bitxiak sortzeko. Arguiñano, Subijana, Ágatha Ruiz de la Prada... dira ekimen honekin bat egin duten sortzaileetako batzuk.

Horietako bat Al-Ramadan familia da. 2013an irten ziren Siriako gerratik, eta bederatzi urte egin zituzten Libanon. Hiru seme-alabekin Euskal Herrira iritsi ziren eta bi urte daramatzate Tolosan bizitzen.

Zaporeak elkarteko Paula Lafougaderekin errefuxatuak iristen diren hondartzetako batean izan da Euskal Telebista. Denak ez dira onik iristen, ordea, duela hiru egun 5 hildako izan ziren, tartean lau ume.

18 urteko Mohammadek eta bere anaia Fadik Kalamatako portuan elkarri eman zioten lehen besarkadaren irudiek munduari bira eman zioten joan den astean. Gaur, azkenean, berriro elkartu dira, barroterik gabe.

The SIM Project izena duen proposamena da GetxoPhotok bere lehen asteburuan aurkeztuko duen bilduma hau. Liz Hingley Erresuma Batuko artistak formatu txikian, SIM txartel baten tamainan eta lepoko gisa aurkezten ditu 30 argazkiak. Migratzaileen istorioak biltzen ditu horietan.

Turkia da, gerra hasi zenetik, errefuxiatu siriar gehien hartu dituen munduko herrialdea. 3.600.000 errefuxiatu hartu ditu eta hauteskunde kanpainako protagonista ere badira: oposizioko liderraren promesa euren herrialdera itzultzea da.

Esnea, arrain kontserbak, arroza, pasta eta poteko lekaleak eskatzen dituzte. Kontutan hartzeko kontua da kanpamentuetako jende gehiena musulmana dela eta hortaz, txerrikirik ez dutela jaten.

Lesbosen, errefuxiatuek elikadura gabezia handia dutelako dihardu lanean Zaporeak elkarteak, eta euren lana, besteak beste, datu batekin irudikatu daiteke: diabetikoak diren asilo-eskatzaileek egunean hirutan beharrean, behin bakarrik dituzte menu egokiak.

Zazpi urte daramatza Zaporeak elkarteak Grezian diren errefuxiatuentzat bazkaria prestatzen, eta bertan antolatu dituzten sukaldeetatik 1.500 boluntario igaro dira jada. Egun, Lesbos irlan dira lanean, hango asilo eskatzaileei jaki osasungarri eta duinak eskaintzeko helburuarekin.

Europara iristen diren errefuxiatuei janari duina eskaintzen dien elkartea da Zaporeak. Boluntarioen lanean oinarritzen da. Zazpi urtez egon dira Grezian, Lesbosen lehen lerroan, eta orain baita Ukrainako gerran ere. Arropa, esne eta janari bilketak egiten dituzte. Elkarrizketa osoa, Nahieranen.

Alemaniak, 2015-ean baino errefuxiatu gehiago jaso ditu aurten, Siriako milioi eta erdi asilo eskatzaile hartu zituen garaian baino gehiago. Gehienak Ukrainatik ihes egindako emakumeak eta haurrak dira, eta azkenaldian euren aurkako erasoak ugaritu direla salatu dute.

Hamar urte ondoren, Konfederalismo Demokratikoaren sistema garatzeko lanetan jarraitzen du Kurdistanen Askapenerako Mugimenduak. EITB Media Maryam Fathirekin izan da herri kurduaren etorkizuna ezagutu nahian.

Anas Modamani 2015ean iritsi zen Alemaniara errefuxiatu gisa. Anna Yarish, aldiz, 2019an ikasketak amaitzera joan zen. Azken asteetan Alemaniara iristen ari diren milaka errefuxiatuen egoera ondo ulertzen dute eta laguntza emateko prest daude.

ETBk aukera izan du Anna Yarysh ikasle ukrainararraren eta Anas Modamani errefuxiatu siriarraren maitasun historioa gertutik ezagutzeko.

Chelm herriko eliza harrera-zentro bihurtu duen apaizarekin elkartu da Xabier Madariaga. Hendrikek 200 ohe egokitu ditu errefuxiatu ukrainarrentzat. Dioenez, errefuxiatu siriarrentzat eta irakiarrentzat ez du inoiz aterik ireki, baina orain hobe ulertzen du anai-arreba hitzen esanahia.

Ane Irazabal kazetaria Kieven zegoen gerra hasi zenean eta, kontatzen segitu nahi izan zuen arren, kontraesan askorekin, ihes egin zuen konboi humanitario batean. Izandako kontraesanez eta Poloniaren hipokresiaz aritu da, besteak beste. Duela gutxi arte, Poloniak errefuxiatuak hiltzen uzten zituen.

EH Bilduren europarlamentariaren ustez, "ikuspegi arrazista xamarra dago Europako portaeran". Siriatik edo Afganistandik iritsitako errefuxiatuekin Europak ez duela jarrera berdina izan salatu du Pernando Barrenak.