Arrantza-jarduera erdira murriztu da 20 urtean. Beherakada horren atzean sektorearen gogortasuna dago, baina baita errentagarritasun falta ere; izan ere, lonjako prezioak apenas mugitu dira azken 20 urteotan. Hori guztia dela eta, sektorearen erreleboa zaila izaten ari da.
Hego Euskal Herritar bakoitzak 3 kilo legatz inguru jaten ditu urtean, beste edozein arrain baino gehiago. Gainera, arrain freskoa nahiago izaten dugu, izoztua baino.
Hego Euskal Herrian, arrain kiloa 11,5 euro inguru ordaintzen da, batez beste. Azken hamarkadan % 40tik gorako igoera izan du, KPI orokorraren igoera bi halako kasik (% 23koa izan da).
EAEn 24 kilo arrain kontsumitzen dira urtean biztanleko, batez beste; 21 kilo, Nafarroan. Azken hamarkadan kontsumoak nabarmen behera egin badu ere, EAEn Espainiako Estatuan eta Europan baino arrain gehiago kontsumitzen da oraindik.
Gaur egun, 187 ontzi inguru aritzen dira lanean Gipuzkoako eta Bizkaiko portuetan, duela bi hamarkada baino 370 bat ontzi gutxiago. Arrantza sektoreko eta arrandegi tradizionaletako langileen kopuruak ere behera egin du.
Gastu osoa, herritarren poltsikotik ordaintzen dena eta gobernuek ordaintzen dutena, 319 eta 352 eurokoa da, hurrenez hurren, pertsonako eta urteko. Bi kasuetan, zatirik handiena estaldura publikoarekin ordaintzen da.
Gaixotasun horiekin lotutako sendagaiak hartzen dituzten herritarren ehunekoak gora egiten du adinarekin. Hala ere, botikak kontsumitzeko arrazoia desberdina da adin bakoitzean: gazteenek antsietate eta depresiorako behar dituzte; helduenek, berriz, lo egiteko.
Hego Euskal Herrian hamar herritarretik seik botikaren bat hartzen dute. Edozein adinetako jendeak hartzen baditu ere, kontsumoa handitu egiten da nagusitu ahala, batik bat, 55 urtetik aurrera. 75 urtetik gorakoen % 90ek hartzen dituzte botikak.
Euskal Herrian oso errotua dago mendira joatea eta, datuen arabera, kirola egiten duten pertsonen ia erdiek aukeratzen dute mendi-ibiliak egitea. Nafarroan txirrindularitza ere nabarmentzekoa da, kirolarien % 39k aukeratzen baitute.
Aldizka jarduera fisikoren bat egiten duten herritarren kopurua handituz doa urtetik urtera. EAEn, adibidez, 2015ean % 47 izatetik, % 59 izatera igaro da. Era berean, egunero kirola egiten dutenen kopuruak ere gora egin du eta, dagoeneko, 10 herritarretik ia 3 dira.
Espainiako Estatuan saltzen diren bigarren eskuko autoen erdiek baino gehiagok diesel motorra daukate. Aitzitik, % 7,5 soilik dira "berdeak" edo gutxi kutsatzen dutenak.
2023an 93,5 milioi ibilgailu sortu ziren munduan. 10etik 6 Asian egiten dira; hain zuzen ere, ekoizpena % 34 igo da han 2010etik. Europa, aldiz, indarra galtzen ari da. Tradizio handieneko bi herrialdeek, Alemaniak eta Frantziak, ekoizpenaren % 30 eta 32 galdu dute.
Industriaren % 9 da EAEn eta % 24 Nafarroan, eta 26 mila pertsonak baino gehiagok egiten dute lan bertan. Hala ere, Txinan izan duten ekoizpenaren hazkundeak eta bertako esportazioak hartzen dituzten Alemaniaren eta Frantziaren ziurgabetasuna sortu dute.
Edozein estatuko batezbestekoaren gainetik dago euskal industriak bere ekonomiari egiten dion ekarpenaren maila erlatiboan, eta toki nabarmena du Europako eskualde industrialen artean; Alemania hegoaldean eta Italia iparraldean, kasu.
Seme-alabak mugikorren erabilera arduratsuan heztea eta ikasten ari diren bitartean laguntzea da gako garrantzitsuenetako bat, Unicefen Haurren Hezkuntza eta Eskubide Digitalen arduradun Nacho Guadixen hitzetan.
Heren batek interneten eta sare sozialen kontrolik gabeko erabilera egiten du, eta gurasoen % 26k aitortzen dute ez dutela sareko segurtasunari buruzko ezagutzarik.
Gure haur eta nerabeek egiten duten telefono mugikorren eta interneten erabilerak guraso asko kezkatzen ditu. ETB-2n “Generación Click” saioa estreinatzear dela, gaiari buruzko azken datuak aztertu ditugu EITB Datan.
Hala ere, antropologoaren ustetan, turismo eredua aldatzen ari da azken urteetan: dagoeneko ez dugu denok eguzkia eta hondartza aukeratzen opor-garaian, leku lasaiagoen bila ere aritzen da jendea.
EAEko eta Nafarroako herritarrak dira Espainiako Estatuko herritarren artean bidaia gehien egiten dituztenak. Gainera, batez beste gainerako erkidegoetakoek baino gehiago gastatzen dugu bidaia bakoitzean.
Donostiak, Hondarribiak eta Zarautzek, adibidez, Ipar Euskal Herrian edo Landetan ostatu hartzen duten bisitari asko jasotzen dituzte. Transatlantiko bidez iristen direnak ere sailkapen honen barruan sartzen dira.
Datuak begiratuta, IKEI aholkularitza etxeak baztertu egin du turismoa masifikatua egotea. Haatik, masifikazioaren pertzepzioa zabalduta dagoela diote, leku askotan jende asko pilatzen delako momentu jakin batzuetan: bertakoak, eguna pasatzera datozen txangozaleak eta turistak.
Gure hiri eta kaleak turistaz beteta daudela iruditzen zaigu askotan, baina hala da edo ustea besterik ez da? Erantzun bila, EITBk azken hilabeteetako turismoaren datuak bildu ditu. Horien arabera, turismoa hazi egin da nabarmen, baina ez ditu Estatuak jasotzen dituen turisten % 5 ere jasotzen.
Ratiorik handiena duen autonomia-erkidegoa Madril da ( % 14), eta batez bestekoaren gainetik daude Balear Uharteak, Katalunia eta Kanariak ere, garapenari eta turismoari lotuta.
Hego Euskal Herriko datuak Europar Batasuneko batez bestekoaren azpitik daude. 27 Estatu kideak kontuan hartuta, europarren erdiak ingelesez hitz egin dezakete.
Kostako udalerriek dute etxebizitza turistiko gehien, hiriburuetatik aparte. Bermeo (Bizkaia) eta Zarautz (Gipuzkoa) daude zerrendaren goiko postuetan.
Bizkaia da etxebizitza turistiko gehien dituen lurralde historikoa: 2.000tik gora. Gipuzkoa da bigarrena, oso gertu, 1.000 biztanleko bederatzi plaza baititu.
Donostia da mota honetako etxebizitza gehien dituen udalerria: 1.286. Erdialdean, Grosen eta Parte Zaharrean daude gehienak. Bilbok 938 ditu, gehienak Zazpikaleetan.
EITB Dataren azken ikerketaren arabera, bestalde, Hego Euskal Herrian euren jabetzako etxean bizi diren familien kopurua jaisten ari da, oso poliki bada ere.