Norteko Ferrokarrilla

Miren Basaras (EHU) izan dugu, aurtengo CAF-Elhuyar sariketako merezimendu-sariduna.

EHUko Lide Arana Urbieta izan dugu gonbidatu. Metalak giza gorputzean: ezin bizi haiek gabe.

"Elhuyar" aldizkarioko lantaldetik Ana Galarraga etorri zaigu, iraileko zenbakiaren gainbegirada egitera. 

Leintz Gatzagako gatz-museoko Aitor Larrañaga izan dugu.

Orai ikerketa zentroko Oihane Cantero Dominguez ikertzailea izango dugu gurekin. Adimen artifizialeko teknikekin, Euskal Herriko kulturaren ezagutza ebaluatu eta handitu du hizkuntza-eredu batean.

Hiru urtez aritu gara Mentxu Aiertza dibulgatzailearekin Agatha Christiek haren liburuetan erabilitako pozoiei buruz hitz egiten. Orain, atal horri bukaera emateko, atzera begiratu dugu eta laburpen bat osatu dugu hitz egindakoarekin. Hortaz, pozoien atalaren azken saioa da. Agatha, eskerrik asko.

Hamar urte bete ditu Sabbatic enpresak. Adimen artifiziala erabiltzen dute enpresetako kudeaketan laguntzen duten softwareak sortzeko. Arkaitz Bastida Vidal zuzendariarekin izan gara haien lana ezagutzeko, eta adimen artifizialaren oihartzunaz hitz egiteko.

Mentxu Aiertza etorri zaigu Agatha Christieren beste pozoi bati buruz hitz egitera: errizinoaz.

Haritz Sardon (EHU) kimikariaren ibilbide profesional oparoa ezagutu dugu.

Lide Arana EHUko biokimikariarekin lolamizina antibiotiko itxaropentsuaz aritu gara. Gainera, Ana Galarragak eta Inhar Lopezek Elhuyar aldizkariaren ekaineko zenbakiaz hitz egingo digute. 

Zientzia Azokaz aritu gara Ainhoa Illarramendi irakaslearekin eta Isabela Apezetxea eta Izadi Balda ikasle eta irabazleekin. Gainera, Materiaren Fisikaren Zentroko Idoia Mugika FOTCIENCIAz aritu da.

Aitana Lertxundi Manterola (EHU), PARC proiektuaz: pertsonen biomonitorizazioa, hainbat substantzia kimikoren eragina ikertzeko.

Elhuyarrek anel Solabarrieta izan dugu, Bilbon egingo duten Zientzia Azokaz hizketan.

EHUko Eli Rezabal izan dugu gonbidatu: Likido ionikoen mundu zabala Kimika teorikoaren ikuspuntutik.

Mentxu Aiertzarekin, Agatha Christieren pozoiak aztertzen jarraitu dugu. Oraingoan, talioaz aritu gara.

UEUko Naiara Arrizabalaga eta ELi Alberdi izan ditugu, matematikari euskaldunen topaketaz hizketan.

Adimen artifizialaren alborapenei buruz ekitaldi batean grabatutako informatikarien iritziekin osatu dugu saioa: Itziar Irigoen, Xabier Saralegi, Olatz Arbelaitz eta Gorka Julio.

Elhuyarreko Ander Corralekin aritu gara euskarazko itzulpena automatikoaren azken teknologiaz, adimen artifizialaren bitartez. 

XX. mendearen hasieran hasi ziren garatzen zinema. Irudiak mugimenduan sortzeko ilusioa. Garapen horrek alde teknologiko konplexua izan zuen; hain zuzen ere, garai hartan hartutako erabaki teknologikoek gaurko estandarren jatorria izan ziren.

Dimako Axlor aztarnategian 100.000 urte dituzten bi hortz fosilak topatu dituzte, eta 80.000 urte dituen beste bat. Gai hori aztertu dugu. Gainera, Elhuyarrek antolatzen duen Zientzia Azokak Nafarroako topaketaz aritu gara, eta Eden proiektua ere ezagutu dugu.

EHUko Txoni Matxain izan dugu Schródinger eta kuantikaren beste matematika batzuez hizketan eta Xiomara Gezuraga irakaslearekin, berriz, Matematikaren didaktikaz aritu gara.

Teknopolisek, ETBren zientzia saioak, 25 urte bete ditu. Nagore Rementeria eta Iñaki leturia izan ditugu bide luze honi buruz hizketan. Gainera, "Norteko Ferrokarrilla" saioan elkarrizketatu ditugun emakume zientzialarien hitzekin erreportajea osatu dugu.

Arantza Del Pozo (Vicomtech) eta Joseba Laka (Tecnalia), adimen artifizial generatiboaz. Txatbotak, irudigintza, programazio automatikoa eta gehiago. Gainera, Elhuyar aldizkariaren azken zenbakiaren berri eman digu Ana Galarragak. 

Mentxu Aiertzarekin, Agatha Christie eta haren pozoiak: gaur, morfina.

Eneko Agirre eta Julen Etxanizekin aritu gara Latxa hizkuntza ereduaz.

Otsailaren 11 Emakume Zientzialariaren Eguna denez, saio berezia izan dugu. Batetik, Donna Strickland izan dugu, Fisikako Nobel sariduna 2018an. Gainera, Eli Alberdi eta Lide Arana izan ditugu haien arloetan emakumeen egoera aztertzeko. 

Hemoglobinaz eta CRISPR teknikaz aritu gara Lide Arana EHUko biokimikariarekin.

EHUko Annick Laurellerekin aztertu dugu matematikako jokoen teoria onkologian nola aplikatu.

Josu Aztiria (Elhuyar), Linguatec-AI proiektuaz: katalanaren, aragoieraren, okzitanieraren eta euskararen garapen teknologikoa adimen artifizialaren bidez. 

Ainara Castellanos eta Ane Olazagoiria EHUko ikertzaileekin aritu gara glutenak hestean eragiten duen inflamazioa ekiditen duen konposatu naturalaz.

Xabier Monasteriorekin aritu gara roboten lehen aipamenaz euskarazko edizio batean. Gainera, "Lateral" podcastaz ere aritu gara.

Zientzia eta teknikari buruz jakin beharreko guztia, Gillermo Roak aurkeztuta, Elhuyar Fundazioarekin elkarlanean. Azken asmakizunak, ikerkuntza, ikertzaileak... Zientziaren inguruan zer ari den mugitzen jakin nahi? Ostiraletan 22:00etan, eta igandeetan bazkalostean.

Idoia Mujika Materiaren Fisika Zentroko komunikazio arduradunari elkarrizketa pertsonala egin diogu: ibilbide zientifiko bat.

Mentxu Aiertzarekin, Agatha Christie-ren pozoiak: gaurkoan, beronala. Gainra, Ugo Mayorrek Inpakta aldizkariaren jaiotzaz hitz egin du. 

Muitze Zulaika (Orai ikerketa zentroa): euskarazko zuzentzaile gramatikala adimen artifizial bidez eta datu gutxitatik egindakoa.