Batzorde Mistoak adostutako azken hiru eskumenen kudeaketa Euskadira eskualdatzea berretsi du

Estatua-Euskadi Transferentzien Batzorde Mistoaren Osoko Bilkurak, gaur, telematikoki egindako bileran, onartu du EAEri eskualdatzea Renferen aldiriko trenbideen zerbitzua, atzerriko unibertsitate titulu eta ikasketen homologazioaren eta baliokidetasunaren kudeaketa, eta nazioarteko babesaren onuradunak autonomia fasean hartzeko sistemaren gaineko eskumenak, Eusko Jaurlaritzak ohar batean jakitera eman duenez.

Hala ere, "gai horiek ixtearekin batera, oraindik transferentzia ugari egiteke daude Gernikako Estatutuan ezarritakoa burutzeko", azpimarratu du Jaurlaritzak oharrean.

Denis Itxaso Espainiako Gobernuak Euskadin duen ordezkariaren ustez, aldiz, eskualdaketa horiekin "deszentralizazioan eta kogobernantzan konfiantza duen izaera federaleko herrialde baterantz aurrera egiten ari dira, zerbitzu publikoak hobeto emateko funtsezko tresna gisa". Itxaso "harro" agertu da, "erkidegoekiko kogobernantza sentsibilitatetik eta konpromisotik" ulertzen duen Gobernu bateko kide izateagatik.

Angel Victor Torres Lurralde Politikako eta Memoria Demokratikoko ministroak esan duenez, akordioekin "deszentralizazioan sakontzen da" eta "erkidegoen Estatua indartzen da". Halaber, azpimarratu du itunak "inplikatutako ministerioen eta Eusko Jaurlaritzaren arteko etengabeko elkarrizketaren emaitza" direla, eta eskerrak eman dizkio EAEko Exekutiboari "negoziazio hilabeteetan elkar ulertzeko eta lankidetzan aritzeko erakutsi duen borondateagatik".

2:01

Garamendi: ''Transferentziek autogobernua indartzen dute, baina oraindik eskumenak eskualdatzeke daude''

Batzorde Mistoa da Estatuko eta EAEko administrazioek transferitutako eginkizunak eta zerbitzuak gauzatzeko behar diren giza baliabideak eta baliabide materialak eskualdatzea erabakitzen duen organoa.

Transferentzien Batzorde Mistoan eskualdatzeak onartu ondoren, hurrengo urratsa Gobernu Kontseiluak dagozkion dekretuak onartzea da. Espainiako Gobernuak, halaber, dagozkion errege dekretuak onartu beharko ditu Ministroen Kontseiluan.

Aldiriko trenak

Aldiriko trenen eskualdatzearekin, Euskadik Bizkaian eta Gipuzkoan dauden aldiriko trenen zerbitzuak kudeatuko ditu. Euskal Autonomia Erkidegoak bere gain hartzen dituen eginkizunen artean sartzen dira transferitutako zerbitzuak arautzea, planifikatzea, kudeatzea, koordinatzea eta ikuskatzea, bai eta zerbitzu horien gaineko tarifak ezartzeko ahalmena, ordutegiak eta maiztasunak ere.

Eskualdaketaren ardatza Bizkaiko aldiriko zerbitzuak dira: Bilbo Abando-Barakaldo-Santurtzi; Bilbo Abando-Barakaldo-Muskiz; Bilbo Abando-Laudio-Urduña; eta Bilbo-Balmaseda. Gipuzkoan, aldirietako zerbitzua eskualdatzen da: Irun-Donostia-Tolosa-Brinkola.

Gainera, EAEk aldiriko zerbitzu berriak deklaratzeko aukera izango du Araban, Araia eta Gasteiz artean eta Arabako hiriburua eta Manzanos Erribera Beitia artean. Arabako aldiriko zerbitzuak egungo trenbidearen gainean ezarriko lirateke. Bilbo eta Karrantza arteko aldiriko zerbitzu berri bat ere ezarri ahal izango du.

Bestalde, akordioak Bilboko Portura sartzeko lineen transferentziak aipatzen ditu, etorkizunean hegoaldeko trenbide saihesbideak ordeztuko baititu (gaur egun plangintza fasean dago). Eskualdaketa Bilboko hegoaldeko trenbide saihesbidea amaitu eta zerbitzuan jarri ondoren gauzatuko da, eta une horretan honako linea hauek entregatu eta ustiatuko dira: Bilbo Abando-Santurtzi; Desertu Barakaldo-Muskiz; eta Bilbo Merkantziak-Santurtzi.

Balorazio ekonomikoa Ekonomia Itunaren metodologia erabiliz egin da, eta kupoan deskontatu beharreko zenbatekoa 92,7 milioi eurokoa izango litzateke.

Akordioak, halaber, ADIFen azpiegituretan inbertitzeko plan bat martxan jartzea ere jasotzen du, aldiriko zerbitzuen eskaintzan eragina duten gabezia batzuei aurre egiteko eta horietako batzuen egoera hobetzeko. 100 bat jarduera aurreikusten dira, 400 milioi euro inguruko balioarekin.

Aldiriko trenen geltokia Muskizen (Bizkaia). Argazkia: Renfe

Atzerrian lortutako goi mailako tituluen homologazioa

Era berean, EAEk bere gain hartzen ditu eginkizun hauek, Euskadiko udalerriren batean erroldatuta dauden pertsonek atzerrian goi mailako hezkuntza tituluak homologatzeko edo baliokidetzat jotzeko egiten dituzten eskaerei begira. Homologazioak esan nahi du Estatuko tituluen ondorio berak izango dituztela tituludunak kasuan kasuko lanbidean gaitzeari dagokionez. Adibidez, medikuntza, arkitektura edo abokatutza.

Euskadi izango da funtzio horiek kudeatuko dituen autonomia erkidego bakarra. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak izango du homologazioa eta baliokidetasuna aitortzeko eskumena.

Gaur egun unibertsitateko titulazioa duten profesional eta langile kualifikatu jakin batzuen eskaria dagoenez, transferentzia horrek balio dezake lanpostu behar horiek homologazioa edo baliokidetasun deklarazioa eskatzen dutenengana bideratzeko, Jaurlaritzak azaldu duenez. Transferentziak aurtengo uztailaren 1etik aurrera izango du eraginkortasuna eta tasen arabera finantzatuko da.

Pertsona migratzaileak Irunen (Gipuzkoa). Argazkia: EFE

Nazioarteko babesaren onuradunak hartzeko sistema

Azkenik, Eusko Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuak immigrazioaren arloko eginkizunak eta zerbitzuak eskualdatzea ere onartu dute, nazioarteko babesaren onuradun diren pertsonen autonomia fasean. Transferentzia horren bidez, autonomia erkidegoak bere gain hartzen du pertsona horiei harrera egiteko prozesuaren kudeaketaren garapena, eta pertsona horiei ezagutza eta trebetasunak finkatzen laguntzen zaie, pertsona horiek hartzen dituen gizartean erabat txertatuta egon daitezen. Azken batean, pertsona horiei gure artean gizarteratzeko eta integratzeko ibilbide oso bat egiten laguntzen zaie, EAEko erakundeen bidez kudeatua.

Nazioarteko babes izaera lortu duten pertsonen autonomia faseak gehienez sei hilabeteko iraupena du. Horrela, denbora tarte horretan, enplegurako prestakuntza jasotzeko laguntza ematen zaie, etxebizitza bilatzen laguntzen zaie eta gizarteratzeko jarduerak ematen zaizkie, besteak beste. Azken batean, pertsona horiei gure artean gizarteratzeko eta integratzeko ibilbide oso bat egiten laguntzen zaie, EAEko erakundeen bidez kudeatua. "Azken finean, transferentzia honek gizarte laguntzako programak areagotzea eta integrazioa bultzatzea ekarriko du", nabarmendu du Jaurlaritzak.

Kasu honetan ere, balorazioa Kontzertu Ekonomikoaren metodologia erabiliz egin da eta, ondorioz, Kupotik 2,4 milioi euro kenduko dira. Transferentzia 2025eko urtarrilaren 1etik aurrera izango da indarrean.