Israel eta Hezbollah, elkarri haginak erakusten, mundua bake eske

Lehendik zaila bazen, azken egunetan are gehiago gaiztotu da egoera Ekialde Hurbilean, zehazki Israel eta Libanoren artean, azken egunetan Israelek Libanon egindako erasoen eta Hezbollahk Israelgo lurretara egindakoen ondotik. 

Bi estatuen arteko gatazka ez da berria, fase gogorragoak eta arinagoak igaro ditu 70eko hamarkadatik hona, batez ere Israelek Libanoko zatiak bereganatu nahi izan dituelako behin baino gehiagotan (esaterako, 1978an, Litani operazioarekin eta 1982an, Beiruten setioarekin). 

Urte horretan, 1982an, sortu zen Hezbollah, eta Libanoko milizien artean indar handienekoa bihurtu da urteekin. Hortik aurrera, Esku-hartze operazioa 1993an eta Amorruaren Mahatsak operazioa 1996an izan dira Israelek Hezbollahri aurre egiteko abiarazi zituen kanpaina nagusiak. 

Urte batzuez tentsio bare moduko batean egon ostean, bien arteko azken hilabeteetako tentsioa Isralek Gazako erasoaldia hasi eta biharamunean, urrian, piztu zen atzera. Palestinarren alde egiteko, ezinbestean jarri behar baitzuen Hezbollahk Israelen kontra. Hassan Nasrala Hezbollahko liderrak behin baino gehiagotan esan izan du azken hilabeteotan Israelek Palestinari eraso egiteari uzten dionean, orduantxe utziko diola miliziak Israeli eraso egiteari. 

Kontua da, Israel iparraldean, Libanorekiko mugan, milaka israeldar (60.000, Israelen arabera) etxea uztera behartu dituztela bi indar armatuen arteko liskarrek, eta elementu horixe da, hain zuzen, Israelek Libanorekiko ekintza armatuak bertan behera uzteko jartzen duen baldintza: alde egin behar izan dutenak bertara itzuli arte ez da geldituko. 

Borrokak Libano eta Iarael arteko mugan. EFE

Erasoak gero eta bortitzagoak

Gauzak horrela, gero eta sarriago, urrunago eta bortitzago bilakatzen ari dira elkarren kontrako erasoak. 

Irailaren 17an eta 18an, aurrekaririk gabeko eta inoiz ikusi gabeko sofistikazio teknologikoko eraso masibo bat egin zuen Israelek Libanon. Teorian, Hezbollahko kideen eskuetan zeuden ehunka gailu elketroniko manipulatu zituen, aldi berean lehertarazteko. Gailuak, baina, oso erabiliak dira telefono eta Internet sarea oso egonkorra ez den herrialde askotan (Libanon, kasurako) eta, beraz, hildakoen eta zaurituen artean baziren zibilak ere. Guztira, bi egunetan egindako erasoetan, 30 lagun baino gehiago hil eta 3.000 baino gehiago zauritu zituzten. 

Hilaren 19an, Israelek 50 bonbardaketa baino gehiago egin zituen Libano hegoaldean, Armadaren esanetan, Hezbollahren "eraikin militarrak" eta "arma biltegi bat". Erasoa bere gain hartzeko igorritako oharrean, Israelgo armadak azaldu zuen, xedea "Israelgo iparraldera segurtasuna eramatea" zela, "bizilagunak etxeetara itzultzea ahalbidetzeko", Hezbollahrekin gatazka areagotu zenetik ebakuatuta jarraitzen dutenei erreferentzia eginez.

Eta jopuntua hiriburuan jarrita, Israelek Beirut bonbardatu zuen joan den irailaren 20an, eta gutxienez 50 lagun erail eta 60tik gora zauritu zituen. Erasoaren helburua Ibrahim Akil zen, Hezbollahko goi-kargudun bat, eta Israelgo Armadak hil zutela baieztatu du. Israelen arabera, Hezbollahko beste 15 goi-kargudun ere hil ditu erasoan.

Hezbollahk gogor erantzun die eraso horiei ere, eta larunbatean eta igandean dozenaka jaurtigai bota ditu Israelera, eta erasoetako bat Israelgo Haifa hiriraino iritsi da, mugatik 60 kilometrora. 

Beiruteko erasoa. EFE.

Konponbidetik urrun

Katramila zenbat eta handiago, are zailagoa askatzen, eta bi indarren arteko soka aspaldian ez bezala dago nahaspilatua. 

Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak telebistako mezu batean herritarrei azaldu dienez, "Hezbollahk pentsatu ere ezin zituen kolpeak jaso ditu egunotan", eta eraso berriak iragarri ditu, muga inguruetako erasoak amaitzen ez diren bitartean. 

"Hezbollak ez badu mezua ulertu, egon ziur ulertuko duela. Ez dugu etsiko iparraldeko gure herritarrak etxeetara itzuli arte", esan du Netanyahuk.

Naim Qassem Hezbollahko idazkariordeak igandean iragarri duenez, Israelekiko "esku-hartze fase berri batean" sartu da alderdi-milizia xiita. Beiruteko erasoan hildako komandanteen hiletan esan ditu hitzok, eta gaineratu du, "erasoen ostean indartsuago" egin direla, Gaza babesten jarraituko dutela eta "tartean behin, espero duten eta ez duten tokietan", hil egingo dituztela israeldarrak.  

Hlaren 19ko eraso masiboaren ostean Hassan Nasrala Hezbollahko buruzagiak ere argi hitz egin zuen, eta ohartarazi "arau guztiak hautsi" eta "marra gorri guztiak gainditu" zituela Israelek, eta ondorioz, "errepresio eta zigor bidezkoak" jasoko dituela hark bueltan. 

Hassan Nasrala, Hezbollako burua, telebistaz. EFE.

Mundua, ikusle; erakundeak, bake eske

Egunez egun sareetan eta hedabideetan, ia zuzenean kontatutako gatazketako bat izaten ari da Israel Gazan egiten ari den sarraskia, eta Libanon eta Hezbollahrekin zabaldu den gatazka zahar-berri hau ere bide beretik doa. Pantailetan betikoak, etengabeko sufrikarioan, zibilak, errugabeak, haurrak. 

Israelek nahiz haren babesleek hedabideen eta sare sozialen gainean abian duten kontrol eta zentsura argia gorabehera (igande honetan bertan, Al Jazzeeraren Ramallahko bulegoa itxiarazi du Israelek), herritarrek zuzenean ikusten dituzte indarkeria eta haren ondorioak, herritarrek ez ezik, erakundeek ere. Beldurra eta harridura konpartituak dira. Ez ordea, ardurak, eta, hilabete luzez maiz egin bezala, indarkeria etetea eskatu dute oraingoan ere erakunde askok. 

Jeanine Hennis-Plasschaert NBEren Libanorako koordinatzaile bereziak igande honetan ohartarazi duenez, "Ekialde Hurbila berehalako hondamendi baten atarian egonda, ez da inoiz behar adina aldiz esango: Ez dago irtenbide militarrik aldeei segurtasun handiagoa emango dienik", esan du arduradunak Nazio Batuen Erakundeak Libanon duen misioaren X kontu ofizialean argitaratutako ohar labur batean.

Ildo beretik mintzatu da Josep Borrell Europar Batasuneko diplomazia-buruak: "Europar Batasuna sakonki kezkatuta dago Libanon gertatzen ari den indarkeriaren eskalatzearekin, Beiruteko ostiraleko atentatuen eta Israelek eta Hezbollahk muga inguruetan egin dituzten erasoen ondotik", eta gaineratu du "premiazkoa" dela su-etena, ez bakarrik Libano eta Israel arteko mugan (Lerro Urdin gisa ezagutzen denean), Gazan ere.