Netanyahu atxilotzeko agindua abiatzea eskatu du Hagako fiskalak

Karim Khan Hagako Nazioarteko Auzitegiko (ICC, ingelesez) fiskalak Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroa, Yoav Gallant Israelgo Defentsa ministroa eta Yahyar Sinwar Hamaseko buruzagia atxilotzeko aginduak ematea eskatu du gerra eta gizateriaren kontrako krimenak egotzita. 

Fiskalaren ustez, "arrazoizko zantzuak" daude esateko Israelgo lehen ministroak baduela "zigor ardurarik Gazan egindako gerra krimenen eta gizateriaren aurkako krimenen kasuan". 

Aipatutako hiru buruzagi horiez gain, Mohamed Diab al Masri Hamasen arlo militarreko burua eta Ismael Haniye buruzagi politikoa ere atxilo hartzeko aginduak galdegin ditu fiskalak. 

Hagako Nazioarteko Auzitegian bost pertsona horiek atxilotzeko eta epaitzeko lehen pausoa da honakoa.

Agintari israeldarren kasuan, gosea zibilen aurkako "gerra metodo" gisa erabiltzea eta "nahita egindako hilketak" leporatzen dizkie.

"Nire Bulegoak uste du, jaso ditugun frogetan, lekukoen testigantzetan, bideoetan, argazkietan, audioetan, sateliteetako irudietan eta ustezko egileen deklarazioetan oinarrituta, Israelek nahita galarazi diela Gazako osoko herritarrei bizirauteko oinarrizko objektuak edukitzea", adierazi du Khanek.

Gainera, azpimarratu du epaileei aurkeztu dien eskaera bere bulegoaren "ikerketa independente eta inpartzialaren emaitza" dela.

Hamaseko buruzagiei dagokienez, Khanek uste du Israelen eta Palestinan egindako gizateriaren aurkako krimenen arduradun penalak direla, gutxienez 2023ko urriaren 7tik aurrera, eta tartean "ehun zibil israeldarren hilketa" eta "gutxienez 245 pertsonaren bahiketa" egotzi die.

Katz eta Borrell. Argazkia: EFE

Israelek "eskandalagarri"tzat jo du eskaera

Israel Katz Israelgo Atzerri ministroak esan du "eskandalagarria" dela Auzitegiaren eskaera: "Hagako auzitegiaren fiskal nagusiaren erabakia eskandalagarria da. Urriaren 7ko biktimen eta Gazan bahituta dauden 128 pertsonen kontrako eraso zuzena eta mugagabea da".

Karim Khanen bulegoak kaleratutako oharrean Netanyahu eta Gallant "Hamaseko munstro nazkagarri nazien ondoan" agertzen direla salatu du, hori "betiko geratuko den zoritxar historikoa" izango dela erantsi aurretik.

Hori horrela, "batzorde berezi bat" osatuko omen dute "berehala", erabaki horren aurka egiteko, "helburu bakarra Israelgo Estatua lotzea eta autodefentsarako eskubidea ukatzea" duela iritzita.

Era berean, Israelgo Segurtasun Nazionaleko ministroak, Ben Gvir ultraeskuindarrak, esan du Khanen eskaerarekin "lehen ministroa eta Defentsa ministroa Hamaseko buruzagien maila berean" jartzen dituela, eta agerian geratu dela "auzitegi antisemitara ordezkariak bidaltzea akats larria" izan zela.

Zentzu horretan, Bezalel Smitrich Finantza ministro ultraren esanetan, "propaganda nazitik ez da horrelako hipokresia eta juduen aurkako gorroto adierazpenik egin".

Hamaseko presoak. Argazkia: EFE

Hamasen ustez "zazpi hilabete berandu" iritsi da

Hamas Erresistentzia Mugimendu Islamikoak esan du Fiskaltzaren eskaera "zazpi hilabete berandu" iritsi dela, eta gainera, "hiltzailea eta biktima parekatzeko saiakera" dagoela horren atzean, Hamaseko hiru goi-kargudun atxilotzea ere aurreikusten duelako.

Hamasek kritikatu du "erakunde sionistako bi gerra kriminal soilik" aipatzen dituela fiskalaren eskaerak, eta zazpi hilabeteko epean "Israelen okupazioak milaka krimen" egin dituela palestinarren aurka, tartean "haurrak, emakumeak, medikuak eta kazetariak hiltzea; eta jabetza pribatua eta publikoa suntsitzea, meskitak, elizak eta ospitaleak, besteak beste".

Hori horrela, islamistek diote Khanek "aginduak eman zituzten okupazioko funtzionario guztien", "krimenetan parte hartu zuten soldaduen", eta "krimenak agindu, sustatu, egin edo babestu zituzten" guztien aurkako atxilotze aginduak eskatu behar lituzkeela.

Hagako Auzitegia. Argazkia: EFE

Herrialdeen laguntza

Auzitegia Erromako Estatutuan oinarritzen da, eta horren arabera, auzitegiak ezin du inor epaitu bera presente ez badago fisikoki. Atxiloketa, beraz, nahitaezkoa da epaiketa egiteko.

Hala eta guztiz ere, gorteak ez du erakunde propiorik atxiloketa gauzatzeko, eta estatu kideen esku uzten du ardura hori. Gaur egun 123 herrialdek izenpetu dute Erromako Estatutua, eta Israel eta AEB ez daude tartean. Gainera, Netanyahuk ez du atzerrira bidaiatu Hamasek urriaren 7an egin zuen erasotik.

Gaur egun Nazioarteko Zigor Auzitegiak emandako dozena batetik gora atxilotzeko agindu daude indarrean, bete gabe, eta zerrendan agertzen da, besteak beste, Vladimir Putin Errusiako presidentea.

Izan ere, auzitegiak aitortzen du atxilotzeko agindu bat ematen duenean herrialdeen laguntza behar duela, nahiz eta ez duten derrigor Erromako Estatutuaren sinatzaileak izan behar.

Gainera, eta Erromako Estatutuaren sinatzaileek atxilotzeko aginduak gauzatzeko betebeharra badute ere, ez da beti hala izan. 2015ean, Hegoafrikak uko egin zion Omar al Bashir Sudango presidentea atxilotzeari, Afrikako batasunaren goi-bilerara joanda inmunitatea zuela argudituta.