"Normaltasuna" izan da nagusi segurtasun neurri gogorrekin egin diren Ekuadorko hauteskundeetan

Ekuadorko hauteskundeetako parte-hartzea % 60,7koa izan da 15:00etan (22:00ak, Euskal Herrian), Hauteskunde Kontseilu Nazionalak (CNE) argitaratutako datuen arabera.

Agintarien hitzetan, hauteskunde-eguna lasai joan da, baina atzerritik botoa emateko zailtasunak salatu dituzte.  

Hala ere, CNEk errefusatu egin ditu azken orduetan egindako hainbat salaketa, Luisa Gonzalezek (Ekuadorko Presidentetzarako hauteskundeetako hautagai nagusietakoa) atzerritik botoa emateko arazoen inguruan aurkeztutakoa tartean.

Gonzalezek gidatzen duen Herritarren Iraultza alderdiak esan du CNEk atzerrian bizi diren ekuadortarrek boto telematikoa emateko ezarritako sistemak "akats larriak" izan dituela.

"Ekuadortarrek hautetsontzietan adierazitako borondatea bermatu behar da. Berehalako irtenbideak eskatzen ditugu", esan du hautagaiak X sarean (lehen Twitter zena).

Horren aurrean, CNEk sare sozialen bidez erantzun du atzerriko bozketa telematikoa "normaltasunez" egin dela, eta botoa eman aurretik bete behar duten erregistro digitaleko prozedura gogorarazi die kanpoan bizi diren boto-emaileei. "Boto-emaileen eskari handia dela eta, informazioa prozesatzen den bitartean pazienteak izateko eskatzen diegu herrikideei", zabaldu du Ekuadorko Hauteskunde Kontseilu Nazionalak X sarean.

Segurtasun-neurri handiak

Hauteslekuen sarreretan, diru-zorroak edo motxilak ireki behar izan dituzten herritarrak, balen aurkako txalekoa eta kaskoa jantzita bozkatu duten hautagaiak eta militar eta polizien presentzia handia dira Ekuadorko ezohiko hauteskunde-egunak utzi dituen irudietako batzuk.

Hala ere, segurtasun-neurri horiek guztiak gorabehera, edo, agian, neurri horiei esker, hauteskunde-eguna "normaltasun osoz, indarkeriarik gabe" igaro da Ekuadorren, Diana Atamain Hauteskunde Kontseilu Nazionaleko presidentearen hitzetan.

Christian Zurita hautagaia, bozkatzera joan denean. EFE.

Abuztuaren 9an Fernando Villavicencio presidentegaia hil eta gero, Gobernuak salbuespen-egoera ezarri du hauteskundeak egiteko. Villavicencio tiroz hil zuten, Quitoko hauteskunde-mitin baten atarian. Hori dela eta, Indar Armatuak herrialde osoan hedatu dira, hauteslekuetan segurtasuna indartzeko eta bermatzeko.

Agintariek krimen antolatuari (batez ere narkotrafikoari) egozten dioten indarkeria-oldean murgilduta direnean, Ekuadorko herritarrek presidentea eta Asanblea Nazionaleko (Parlamentua) 137 kideak aukeratu dituzte igandean.

Guillermo Lassoren Gobernua erori ondoren deitu dituzte hauteskundeak. Lassok 2021eko maiatzean hartu zuen kargua, eta ondorengo bi urteetan izugarri areagotu da krisi politiko eta soziala. Estatistika makroekonomikoek onera egin dute; ez, ordea, desoreka sozialek eta pobreziak. Lassok tirabira gogorrak izan ditu oposizioarekin.

Testuinguru horretan, egoera lehertu egin zen maiatzean, ustezko ustelkeria kasu bategatik Lassoren kontrako epaiketa politikoa hasi zutenean. Lassok esan zuen errugabea dela, eta herrialdea "krisi larrian" murgiltzea leporatu zion Asanblea Nazionalari.

Konstituzioan jasotako salbuespen bati helduta ("heriotza gurutzatua" esaten diote), Parlamentua desegin zuen eta presidentea hautatzeko hauteskundeak deitu zituen. Hauteskunde hauetako irabazleak, baina, ez du legegintzaldi berri bat abiatuko, indarrean dagoena amaitu baizik, eta 2025ean berriro deituko dituzte hauteskundeak. 

Emakume bat Guayaquilgo kaleetan, hauteskundeetako kartelak atzean dituela. Argazkia: EFE

Bigarren itzuli bat egon daiteke urriaren 15ean

Luisa Gonzalez Rafael Correa presidente ohiaren oinordeko politikoa eta Herritarren Iraultza alderdiko ordezkaria da faborito nagusia. Azken inkesten arabera, botoen % 30 eskura ditzake.

Eraiki Mugimenduko Villavicencio ez zen berez hautagai nagusietakoa, baina hura hil izanak baliteke gauzak aldatu izana. Christian Zurita da orain alderdiko hautagaia, eta ez dago jakiterik herritarrek zer-nolako babesa emango dioten.

Bestela, hilketaren aurretik, Yaku Perez Noski Ahal Dela ezkerreko hainbat alderdi biltzen dituen koalizioko buruzagi indigena zen bigarrena inkestetan, eta antzeko datuak ditu Otto Sonnenholzner Lenin Morenoren Gobernuan presidenteorde izandakoak ere.

Azkenik, Nayib Bukele El Salvadorko buruzagiaren politika gogorrak gustuko dituen Jan Topic enpresaburua legoke. Sorpresa eman dezakeela uste du Topicek.

Aurreikuspenak betetzen badira eta inork gehiengo absoluturik lortzen ez badu, bigarren itzuli bat egin beharko da; urriaren 15ean izan liteke. Dena dela, azken asteetako indarkeriak zer eragin duen ikusi beharko da gaurko emaitzetan.

01:21

Ekuadorren hauteskunde kanpainan bi politikari hil izanak herritarren botoa alda dezake

10 ordu bozkatzeko

07:00etatik 17:00etara egongo dira irekita hauteslekuak (14:00-24:00, Euskal Herrian). Atzerrian bizi direnek Internet bidez bakarrik eman ahalko dute botoa, aurrez izena emanda badaude.

2020an 8.873 ekuadortar zeuden erroldatuta Euskal Autonomia Erkidegoan.