Lurrikara batek ehunka hildako eta milaka zauritu utzi ditu Irak eta Iranen

Richter eskalan 7,3 graduko indarra hartu duen lurrikara handi batek 450etik gora hildako eta ia 7.400 zauritu utzi ditu bart Iran eta Iraken arteko mugan.

Hildako gehienak Irangoak dira (445dik gora), zaurituen kasuan bezalaxe (ia 7.100); Iraken, aldiz, hamar bat inguru lirateke hildakoak, orain arte, eta ehunka zaurituak (300 inguru).

Sismoa Azgale Iraneko herrian izan da, Kermanshah probintzian, hipozentroa 11 km-ko sakoneran izan du, Irango Sismologia Zentroaren arabera, eta Teheranen zein Bagdaden ere sentitu da, baita Kuwaiteko hainbat lekutan ere.

Igande gauean eta gaur, astelehen goizaldean, 30etik gora erreplika zenbatu dira mugaren bi aldeetan; horietako indartsuena, 5,3 gradukoa izan da, Estatu Batuetako Geologia Zerbitzuak (USGS) jakinarazi duenez.

Larrialdietarako taldeak martxan

Irango agintariek segurtasun talde guztiak mugiarazi dituzte, erreskate eta hondakinak kentzeko lanak bizkortzeko, Kermanshahko herri kolpatuenetan.

Bilaketa taldeak erlojuaren kontra ari dira lanean, bizirik geratzen diren pertsonak salbatzen saiatzeko. Talde horretan Armada, Iraultzaren Zaindariak, Boluntario Islamikoen indarra eta Irango Ilargi Gorria ere badaude.

Behnam Saidi Krisialdiak Kudeatzeko Irango Erakundearen presidente ordearen esanetan, 19 helikoptero eta hiru hegazkin bidali dituzte gune kaltetuenetara, zaurituak artatzeko.

Gainera, 140 anbulantzia, eta larrialdietako zerbitzuetako eta Gobernuaren bestelako erakundeetako milaka kide ere bertan dira.

Agintarien hitzetan, kanpai-ospitaleak jarri dituzte larrialdiei aurre egin ahal izateko eta Eslamabad Gharb, Sarpol Zahab eta Ghasr Shirin udalerrietako ospitaleei laguntzeko, gainezka baitaude.

For up-to-date details on the M7.3 EQ that struck Iraq near the border with Iran on Nov. 12, 2017 at 9:18 pm local time, please visit: https://t.co/lJRq10YP6z pic.twitter.com/oKTmvgF5x1

— USGS (@USGS) 12 de noviembre de 2017

Kalte handiak hiri askotan

Dardarak gehien kolpatutako herriak Ghasr Shirin, Sarpul eta Azgale izan dira Iranen, baina oraindik zaila da kalteak zein neurri hartu dituzten zehaztea, mendiko errepide asko itxita geratu baitira eta telefono bidezko komunikazioek zein argindarraren sistemak etenaldiak izan dituztelako.

Irango larrialdi zerbitzuen arabera, dozenaka hildako eta ehunka zauritu inguru izan dira Kermanshah-en, Mojtabar Nikkerdar Iraneko probintzia horretako gobernadorearen esanetan.

Iraken, Kurdistango Gobernuak jakinarazi duenez, Suleimaniya mugatik gertu dagoen probintzian zenbait hildako izan dira, baina ez du kopurua zehaztu, eta "500 zauritu baino gehiago" zenbatu dituzte.

Tokiko agintarien hitzetan, zenbait pertsona hil dira Darbandijan-en, mugatik kilometro gutxitara.

Hedabide kurdu-irakiarrek Darbandijanen eraitsitako eraikinen irudiak eman dituzte, baita hainbat herritan herritarrak ikaratuta ikusten ziren irudiak ere.

Gainera, sismoak arrailak zabaldu ditu Darbandijaneko zentral hidroelektrikoaren presan, Rahman Jani instalazioaren zuzendariak ohar baten bidez esan duenez.

Hala, eraisteko arriskuagatik, zuzendariak ibaiertzean bizi diren pertsonei etxetik alde egiteko deia egin die, kalteen neurria zehaztu gabe badago ere.

Horren aurretik, Saad al Yanabi Baliabide Hidrikoen ministro irakiarrak esan zuen luiziak izan direla Darbandijaneko presatik hurbil, baina berak ere ezin izan zuen zehaztu zein egoeratan dagoen presa.

Sulaimaniya, Halabya eta Karamian Irakeko udalerriek lanik gabeko eguna ezarri dute astelehenerako, izan diren hildakoengatik eta kalte materialengatik.

Halabya hiriko Udalak ere hamarnaka zauritu zenbatu ditu, baina momentuz hildakorik ez. Epizentrotik gertuenen dagoen Irakeko herria da.

Alabaina, Halabyako ospitaleko zati bat itxi dute, lurrikarak eragindako kalteengatik eta erreplikak izateko arriskuagatik; hori dela eta, eri batzuk patioan artatu behar izan dituzte, azaldu du aipatutako iturriak.

The #UN Family in #Iran extends its deepest condolences to those affected by Iran-Iraq #earthquake.UN stands ready to assist - if requested pic.twitter.com/RNOVnORX1L

— United Nations Iran (@UN_Iran) 13 de noviembre de 2017

Laguntza humanitarioa

Turkiako Ilargi Gorria laguntza humanitarioa bidali duela iragarri du; kanpai-dendak, burusiak, sendagaiak eta janaria eramango du Irakeko mugatik hurbil duen biltegi batetik.

Giza Gaietarako NBEaren Organizazioa eta nazioarteko bestelako organizazio batzuk ere martxan jarri dira laguntza emateko, Kurdistan eta Irakeko Gobernuak jakinarazi duenez.

Erakundeak, Irak eta Iranekin bat

Federica Mogherini Europar Batasuneko Kanpo Arazoetarako ordezkari nagusiak EBren babesa eskaini die Irak eta Irani.

"Ondo baino hobeto badakigu neurri horretako lurrikara bat dagoenean zaila dela aurre egitea, beraz (aprobetxatuko dut) EB laguntzeko prest dago, erabilgarria izateko", esan du ordezkariak.

Bestalde, Gary Lewis Iranen Nazio Batuen Erakundeak duen koordinatzaileak tamalgarritzat jo du gertatutakoa eta nazioarteko erakundearen laguntza eskaini du.

"Irango Gobernuari eta herriari, doluminak, bart izandako lurrikararen ostean (…) NBEk lagundu egingo du, hala eskatzen badiote", esan du Lewisek Twitterren duen kontuaren bidez.

Fenomeno sismiko handiko gunea

Iraken mugimendu sismikoak izan ohi dira, herrialdearen mendebaldea zeharkatzen duen faila bat dela eta. Gainera, Irakeko iparraldea eta Turkiako hego-ekialdea ere hartzen du.

Historia osoan izan duten lurrikararik handiena 1990eko ekainean izan zen. orduan, 37.000 pertsona hil diren iparraldeko zenbait herritan.

2003ko abenduan jazo zen beste dardara batean, Kerman probintzian, 31.000 pertsona hil ziren.