Delituak % 3,4 igo dira EAEn, indarkeria matxista ia % 7 eta sexu-askatasunaren aurkako erasoak % 24

Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) 138.180 delitu izan ziren 2023an, 2022an baino % 3,48 gehiago; horietatik % 80 aurrez aurre egindakoak izan ziren, eta % 20 teknologia berrien bidez.

Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak Euskadiko delinkuentzia-memoria argitaratu du gaur, Ertzaintzaren eta 15.000 biztanletik gorako udalerrietako udaltzaingoen datuekin.

Euskadin egin ziren delitu gehienak, bai aurrez aurre (% 57), bai teknologia berrien bidez (% 93 baino gehiago), ondarearen aurkakoak izan ziren, hau da, lapurretak, indarkeriaz zein larderiaz egindakoak, kalteak eta iruzurrak, besteak beste.

Aldiz, larritasun handieneko arau-hauste penalak, pertsonen aurkakoak (lesioak, indarkeria fisiko eta sexual mota guztiak, hertsapen eta mehatxuak), aurreko urtean delitu presentzialen % 11 eta ziberdelituen % 3,5 izan ziren.

Lapurretak, ohikoenak

Delituen portzentaje handiena lapurretak dira (% 32); ondoren, indarkeriaz egindako lapurretak (% 9,5), kalteak (% 8,7), ondarearen aurkako beste delitu batzuk (% 2,8), indarkeriaz eta larderiaz egindako lapurretak (% 2,5) eta aurrez aurreko iruzurrak (% 1,9).

Grafikoa: Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Saila

Bestalde, txostenaren arabera, 6.572 emakumek pairatu zuten indarkeria matxista, aurreko urtean baino ia % 7 gehiagok. Bikotekideek edo bikotekide ohiek eragindako indarkeriarekin lotutako 4.818 delitu eman ziren (+% 6,9); 1.110, senide edo bizikide batek eraginda (-% 0,4); eta 644, sexu-askatasunaren aurkakoak (+%23,8).

Sexu-askatasunaren aurkako delituak % 24 areagotu dira

Sexu-askatasunaren aurkako delituen kasu zehatzean, igoera hain handia izan da, 'bai bakarrik da bai' izeneko legearen arau-aldaketak eta gizarte-kontzientzia handitzeak salaketak areagotzea ekarri dutelako, txostenak azaldu duenez.

Emakumeen aurkako indarkeriak egile ezaguna du gehienetan, eta horregatik, txostenak dioenez, argitze-tasa oso handia da, % 83koa 2023an.

Iaz 45.825 pertsona erruztatu, atxilotu edo ikertu ziren, % 4,56 gehiago. Horietatik 80 homizidioagatik eta haien formengatik izan ziren, 21.009 ondarearen aurkako delituengatik eta 729 sexu-askatasunaren kontrakoengatik.

Guztira, zazpi hilketa izan ziren, aurreko urteko kopuru berbera.

Gero eta ziberiruzur gehiago

Memoriaren ziberdelituen kopurua ezin da 2022koekin hertsiki alderatu, urte horretan Ertzaintzak salatutakoak bakarrik bildu baitziren. 2023an, 27.707 zenbatu ziren, eta horien % 90 ziberiruzurrak izan ziren; ondoren, ziberfaltsifikazioak eta zibermehatxuak, % 6 baino ez.

Gorrotoari dagokienez, txostenak bildutako aurreneko datuak baino ez ditu jasotzen, beherakada adierazten dutenak. Gehienak, % 67,8, arrazakeriagatik edo xenofobiagatik eman dira; ondoren, sexu-nortasunarekin (% 14,1) eta orientazio politikoarekin (% 7,6) lotutakoak datoz.