Gizartea
HIZKUNTZA KOOFIZIALAK
Euskara, katalana eta galegoa lehen aldiz entzun dira Kongresuan isilaraziak izan gabe
EITB MEDIA
Kongresuak oniritzia eman dio Ganberako Araudiaren erreforma tramitatzeari, hizkuntza koofizialen erabilera ahalbidetzeko, ez bakarrik Parlamentuko hitzaldietan, baita ekimenen aurkezpenean ere.
-
Diputatuak itzulpen-entzungailua jartzeko lanetan. Argazkia: EFE
Madrilgo Diputatuen Kongresuan Estatuko hizkuntza koofizialetan hitz egiteko aukera izango da astearte honetatik aurrera. Kongresuko Osoko Bilkurak oniritzia eman dio Ganberako Araudiaren erreforma tramitatzeari, hizkuntza koofizialen erabilera ahalbidetzeko, ez bakarrik Parlamentuko hitzaldietan, baita ekimenen aurkezpenean ere, eta PPren, Voxen eta UPNren kontrako botoarekin egin du, historiako lehen osoko bilkura eleaniztunaren ondoren.
PSOE, Sumar, ERC, EH Bildu, EAJ eta BNG bultzatzaileen babesaz gain, ekimenak Junts eta Coalicion Canaria (CC) alderdien babesa jaso du. Legealdi honetan Kongresuan egin den lehen bozketa elektronikoa izan da, eta 176 boto izan ditu alde, 169 kontra eta bi abstentzio. Itxura guztien arabera, azken bi hauek estreinatzen ziren diputatuen akatsen ondorio izan dira.
Tramitazioari oniritzia emateaz gain, ekimenaren aldekoek onartu dute hori irakurketa bakarreko prozeduraren bidez aurrera eramatea, hau da, osoko bilkuran Erregelamendu Batzordetik igaro gabe, oraindik eratu gabe baitago.
Horrela, taldeek asteazkeneko 18:00ak arteko epea izango dute ekimenari zuzenketak aurkezteko, osokoak zein partzialak, eta horiek guztiak asteazkenean bertan eztabaidatuko dira beste osoko bilkura batean.
Jose Ramon Gomez Besteiro PSOEko diputatua izan da hitza hartzen lehena gaurko osoko bilkuran, eta galizieraz egin du hitzaldiaren zati bat. Vox alderdi ultraeskuindarreko parlamentariak hitz egiten hasi bezain laster saiatu dira hura eteten, baina Francina Armengol Diputatuen Kongresuko presidenteak eragotzi egin du; horren aurrean, diputatu ultraeskuindarrek altxatu eta hemizikloa utzi dute.
Zehazki, Pepa Millan Voxeko bozeramaileak hitzaldia eten nahi izan du protesta egiteko, eta Armengolek gogorarazi dio ez zegokiola txanda.
Une horretan, alderdi ultraeskuindarreko diputatuek ganbera utzi dute eta entzungailuak Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko jarduneko presidentearen eserlekuan utzi dituzte, Yolanda Diaz bigarren presidenteordearen aurrean.
Besteiroren ostean, Lois Gonzalez Sumarreko diputatuaren txanda izan da, eta Behe Ganberara ere zuzendu da, galizieraz, hitzaldiaren zati batean. Ondoren, Gabriel Rufian ERCko bozeramailearen txanda heldu da, eta katalanez egin du hitzaldia. Rufianek defendatu du katalana ondare komuna dela, hemizikloan erabiltzearen aurka daudenen kritiken aurrean, "abertzaletasun hauskor eta toxikoan" gotortuta.
Mertxe Aizpurua EH Bilduko bozeramailea izan da Kongresuan euskara mugarik gabe erabiltzen lehena. Koalizioaren ordezkariak euskarak historian zehar jasan duen "jazarpena" gogorarazi du, eta kritikatu du "gaur egun ere" ez duela "beharrezko ofizialtasunik".
"Eskertzekoa da urrats sinboliko baina garrantzitsu hau. Agerian uzten du euskaldunok ezagutzen dugun errealitate bat, baina Estatu honek ukatu egiten duena, hau da, nazio bat garela", adierazi du. Hala ere, esan du euskarak "eraso asko" jasan dituela "hainbat hamarkadatan", eta gaur egun "erasoak" jasaten jarraitzen duela, eta horren adibide jarri ditu Espainiako Justiziak Euskal Herriko udalen aurka hartutako erabakiak edo "Nafarroan euskararen debekua mantentzearen egoera mingarria". Aizpuruak euskaraz hasi eta amaitu du hitzaldia, baina gaztelaniaz ere egin du.
Joseba Andoni Agirretxea EAJko diputatua pozik agertu da gaur hemiziklotik alde egin dutenak "eskolatik botatzen gintuzten, isunak jartzen zizkiguten edo kartzelan sartzen gintuzten berberak direlako euskaraz hitz egiteagatik; orain haiek joan dira, zerbait aurreratu dugu".
Agirretxeak Ganberako Presidentetzak gaurko osoko bilkura eleanitza bideratzeko egindako ahalegina eskertu du, "gaur hitz egin dezakedalako etena izateko beldurrik gabe". Hala ere, euskarak urteetan bizi izan duen egoera salatu du jeltzaleak, eta araudi aldaketak "adabaki txiki bat" baino ez duela jartzen gaineratu du.
Gainera, EAJko ordezkariak PSOEri aurpegiratu dio duela urtebete uko egin ziola Kongresuko Araudia aldatzeari hizkuntza koofizialen erabilera bultzatzeko, eta gaur baiezkoan dagoela: "Agian orduan ez zen beharrezkoa, agian eleaniztasuneko batzuen defentsa zuzenki proportzionala da haien egoera eta behar politikoekiko". Jeltzalea ere gaztelaniaz eta euskaraz mintzatu da.
Gorka Semper PPko bozeramaileak euskara eta gaztelania ere erabili ditu bere hitzaldian, nahiz eta Alderdi Popularrak "lerdoarena egingo ez zuela" iragarri. "Europako ezein naziok ez du Espainia baino babes-maila handiagoa garatu, bere hizkuntza-aniztasuna errespetatzeari eta sustatzeari dagokionez", aldarrikatu du Semperrek. "Irain faltsuen kontakizuna da", gaineratu du.
Gainera, PPko diputatuak defendatu du hizkuntza koofizialak ez direla Ganberan entzun sustatzeko eta defendatzeko, baizik eta soilik "truke politikorako txanpon" gisa, PSOEk independentistekin negoziatu zuelako Kongresuko Mahaia kontrolatzeko.
Bestalde, Cuca Gamarra PPko bozeramailearen protestarekin hasi da saioa, eta hizkuntza koofizialak ez erabiltzeko eskatu du Legebiltzarreko Araudia erreformatuko duen eztabaidan.
