Itxi

Gizartea

Krisi klimatikoa

Dagoeneko ingurumenaren narriadurak segurtasun mugak gainditzen dituela ohartarazi dute zientzialariek

Agentziak | EITB Media

Future Earth nazioarteko erakundeak deituta, Lurraren Batzordeko 50 bat ikertzailek euren lanaren ondorioak argitaratu dituzte 'Nature' aldizkarian.

  • Esako urtegia (Nafarroa).

    Esako urtegia (Nafarroa). Argazkia: EFE

Zientziak lehen aldiz finkatu du zeintzuk diren ingurumenaren narriaduraren adierazle nagusiak gainditu behar ez lituzketen segurtasun- eta justizia-mugak; eta ondorioztatu du marra gorri horietako asko dagoeneko gurutzatu direla eta giza ongizatean eragingo dituen inpaktu asko saihestezinak direla.

Hala, zientzialariek 1,5 gradutan ezarri dute muga "segurua", eta hortik gora ez litzateke igo behar Lurraren batez besteko tenperatura, klima-inflexioko hainbat puntu izateko probabilitate handia saihesteko; hori ez da oraindik gainditu. Baina klima-aldaketak eragindako kalte adierazgarriekiko esposizio handia saihesteko "bidezkotzat" jotzen den muga gradu batean finkatzen du; hori bai gainditu da dagoeneko.

Future Earth nazioarteko erakundeak deituta, Lurraren Batzordeko – mundu iraunkorrago baten alde lan egiten duten zientzialarien nazioarteko plataforma – 50 bat ikertzailek beren lanaren ondorioak argitaratu dituzte gaur Nature aldizkarian, eta giza ongizatea jasan dezakeen planeta bat babesteko gurutzatu beharko ez liratekeen atalase horiek zeintzuk diren zehaztu dute.

Zientzialariek "segurutzat" jotzen dituzten mugak Lurrean baldintza egonkorrak bermatzen dituztenak dira; "bidezkoak" dira giza esposizioa minimizatzen dutenak kalte garrantzitsuenen aurrean (hala nola, bizitzaren galera, nahitaezko migrazioak, elikagaien edo baliabideen galera, ura, elikadura-segurtasuna edo gaixotasun kronikoak).

Klimaz gain, ikertzaileek muga "seguru" eta "bidezko" horiek finkatu dituzte, baita biodibertsitateari, ur gezari eta airearen, lurzoruaren edo uraren kutsadura mota desberdinei dagokienez ere, eta ondorioztatu dute kasu gehienetan gainditu egin direla eta gizakiak arrisku "erraldoiak" hartzen ari direla eta planetaren egonkortasuna eta erresilientzia arriskuan jartzen ari direla.

Adierazi dute, adibidez, natura globalaren % 50 eta % 60 bitartean bere horretan mantendu beharko litzatekeela (bete gabe, bai segurtasunari dagokionez, bai justiziari dagokionez); gainazaleko uraren emariaren aldaketaren ehunekoa ez litzatekeela % 20tik gorakoa izan beharko (bete gabe); edo lurpeko uraren aprobetxamenduak ez lukeela akuiferoak kargatzeko ahalmena baino handiagoa izan behar (bete gabe, baita ere, segurtasunari zein justiziari dagokionez).

Era berean, ikertzaileek ohartarazi dute nitrogenoa edo fosforoa bezalako ongarrien zikloek segurutzat eta bidezkotzat jotzen diren mugak ere gainditzen dituztela, eta giza jarduera ugarik uraren fluxu naturalak aldatzen dituztela eta ibaietan mantenugai gehiegi askatzen dituztela. Horrek mehatxu handiak dakarzkie ekosistemei eta pertsonen ongizateari.

Parisko Akordioa

Lanean parte hartu duten mundu osoko 50 ikertzaileen artean Basque Center for Climate Change (BC3) zentroko Noelia Zafra ikertzailea dago. Ikerketa horren garrantzia azpimarratu du, eta argi eta garbi adierazi du muga horietako asko gainditu direla eta horren ondorioetako batzuk saihestezinak izango direla, baina baita "garrantzitsuena orain lan egitea beharrezkoa dela jakitea dela, eta muga horiek gainditzearen ondorioak ahalik eta txikienak izan daitezen".

Klimaren eta biodibertsitatearen krisiari aurre egiteko Parisko Akordioa zorrotz betetzeaz gain, "askoz ere zabalagoak diren eta eskala guztietan -globaletik tokiko- beharrezkoak diren neurri guztiak modu justuan ezarri ahal izateko" gizarte-akordio berriak bultzatzearen aldeko apustua egiten du.