Gizartea
Larrialdi klimatikoa
Ekonomia zirkularra: ekoizpen eta kontsumo sistema alternatiboa
Elhuyar
COP26aren bileraren atarian, eta larrialdi klimatikoaren aurkako borroka guztion ahotan dagoenean, ekonomia zirkularrak eta pertsona bakoitzak etxean egin ditzaketen keinuek berebiziko garrantzia dute.
Gaur egun kontsumitzeko dugun moduak eragin ezkorra du ingurumenean. Ezinbestekoa da modu kontzientean kontsumitzea eta hartzen ditugun erabaki guztiek ingurumenean eragina dutela jakitea. Badago modu jasangarriagoan kontsumitzeko aukerarik, baina ingurumenean oinarrituta egitea da egokiena. Ekonomia zirkularra deitzen zaio horri.
"Ekonomia zirkularra ekoizpen- eta kontsumo-sistema alternatibo bat da", Joan Manuel F. Mendoza Ikerbasque Research Felloweko ikerlari, eta Mondragon Goi Eskola Politeknikoko (Mondragon Unibertsitatea, MU) ikerketa-taldearen buruaren hitzetan. "Bi helburu ditu: batetik, baliabide naturalen kontsumoa ahalik eta gehien gutxitzea, eta, bestetik, baliabide natural horiek kontsumitu behar badira, ekoizpen-sisteman ahalik eta denbora gehien irautea", adierazi du.
Geure buruari egin beharreko lehen galderetako bat da ia posible den etxean kontsumo-eredua aldatzea. Honakoa galdetu digu Mendozak: "Zenbat erabiltzen duzu benetan, zenbatetan? Gutxi erabiltzen duzun hori erosteak merezi izan badu, bigarren eskukoa izan zitekeen?". Kontsumitzeko orduan hori izan beharko litzateke abiapuntua.
Auzi hori produktu tradizionalagoen erabilerara ere eraman daiteke. Garbigailu baten ordez garbitegi publiko bat erabil daiteke. Denbora gehiena aparkatuta ematen duen auto baten ordez leasing sistema bat erabil daiteke. Erabilera bakarreko produktuak baztertu daitezke. Gauza asko egin daitezke.
Garbigailu baten ordez garbitegi publiko bat erabil daiteke. Argazkia: Ellhuyar
Erabaki orok du eragina ingurumenean
Mendozaren arabera, garrantzizkoena da jakitea "zure erabaki guztiek eragina dutela ingurumenean. Beraz, beti dago aukera jasangarriago bat".
Horretarako, garrantzitsua da enpresa askok etiketetan ematen duten ingurumen-informazioa eta Interneten, esaterako, eskuragarri dagoena. "Oso gutxi erabiliko duzun produktu bat bada, saiatu ingurumen-inpaktu txikiena duen bat erosten. Asko erabiliko baduzu eta energia behar badu, oso eraginkorra izan dadila".
Joan Manuel F. Mendoza. Argazkia: Elhuyar
Hala ere, erabakiak ez dira beti errazak izaten. "Askotan, ikerketa kontraesankorra da; izan ere, energia asko kontsumitzen duen produktu bat izan dezakezu, baina baliteke urte gutxi barru produktu bera modu eraginkorragoan ekoiztea", azaldu du Mendozak. Halakoetan, produktuz aldatzeak merezi duen aztertzea aholkatzen du, epe luzean zure ingurumen-aztarna murriztu ahal izateko.
Ez da ahaztu behar kontsumorik gabe ez dagoela ekoizpenik, eta kontsumitzeko dugun moduak ekoizteko moduan ere eragina duela. "Zure erabakiek ingurumenean eragina dutela jakinda, hori murrizteko moduak bilatzen badituzu, laguntzen ari zara enpresek nolabait zure beharrak ase ditzaten, baina ingurumen-irizpideak betetzen dituzten produktuak eskatu ahal dizkiezu. Eta, azkenean, saldu eta negozioa egin nahi dutenez, enpresak zu asetzen saiatuko dira", azaldu du Mendozak.
