Itxi

Gizartea

KORONABIRUSA

Hauxe da MOEk covid-19tik babesteko maskaren erabileraz kaleratu duen gida berria

EITB.EUS

Munduko Osasun Erakundeak maskaren erabilerari buruzko gomendio berriak argitaratu ditu, pandemia dela eta.

  • Bi emakume maskarekin

    Bi emakume maskarekin. Irudia: EFE

Covid-19aren transmisio komunitarioa duten eremuetan, jendeak beti erabili behar ditu maskarak leku itxietan, hala nola dendetan, lantokietan eta eskoletan, baldin eta aireztapen egokirik ez badago edo gutxienez metro bateko distantzia fisikorik ezin bada eduki, Munduko Osasun Erakundeak ziurtatu duenez.

Distantzia gorde badaiteke ere, aireztapenak ez baditu estatuko agintarien eskakizunak betetzen tenperatura eta hezetasunari dagokienez, maskarak prebentzio-neurri gisa erabili behar dira beti.

Aire zabaleko lekuetan, erakundeak maskara ez-medikoak erabiltzea gomendatzen du, oihalezkoak, hiru geruzakoak eta erdian iragazki bat dutenak, baldin eta ezin bada metro bateko distantzia gorde.

Gida berrian, adituek ez dute gomendatzen balbulak dituzten aurpegi-estaldurak erabiltzea, eraikuntzako langileek erabili ohi dituztenak.

MOEk gogorarazi duenez, maskarak erabiltzea covid-19a hedatzea mugatzeko prebentzio- eta kontrol-neurrien pakete integral baten barruan sartzen da, baina maskara bat, behar bezala erabilita ere, ez da nahikoa babes egokia emateko edo iturria kontrolatzeko.

Infekzioak aurreikusteko eta kontrolatzeko beste neurri batzuk honako hauek dira: eskuen higienea areagotzea, gutxienez metro bateko distantzia fisikoa gordetzea, aurpegia ez ukitzea, eztul edo doministiku egitean ahoa estaltzea, barneko inguruak modu egokian aireztatzea, probak egitea, kontaktuen jarraipena egitea, eta berrogeialdia eta isolamendua errespetatzea. Denak batera, neurri horiek funtsezkoak dira gaixotasuna pertsonatik pertsonara transmititzea saihesteko.

Maskararen erabilera etxean

MOEk gomendatzen du etxean maskarak erabiltzea etxeko kide ez den bisitari bat dagoenean eta aireztapena eskasa denean, leiho edo ateak irekiz aireztatu ezin bada, edo aireztapen-sistema ebaluatu ezin denean edo behar bezala funtzionatzen ez duenean, gutxienez metro bateko distantzia fisikoa mantendu daitekeen ala ez kontuan hartu gabe.

Aireztapen egokia duten etxeetan ere erabili behar dira, gutxienez metro bateko distantzia fisikoa gorde ezin bada.

Maskarak ariketa fisikoa egitean

MOEk ohartarazi duenez, ez da maskararik erabili behar intentsitate handiko jarduera fisikoa egitean, arnasa eroso hartzeko gaitasuna murriztu baitezakete. Prebentzio-neurri garrantzitsuena gutxienez metro bateko distantzia fisikoa zaintzea eta aireztapen ona ziurtatzea da.

Jarduera toki estali batean egiten bada, aireztapen egokia bermatu behar da une oro, aireztapen naturalaren bidez edo behar bezala funtzionatzen duen edo mantenu egokia duen aireztapen-sistema baten bidez. Arreta berezia jarri behar da ingurua garbitzean eta desinfektatzean, batez ere kontaktu handiko gainazalak. Aurreko neurri guztiak bermatu ezin badira, aintzakotzat hartu behar da barnealdeko jardueretako instalazio publikoak aldi baterako ixtea, gimnasioak, esaterako.

Maskaren erabilera umeengan

Erakundeak berretsi duenez, bost urtetik beherako haurrek ez dute maskararik erabili behar, eta 6-11 urtekoek erabiltzeko erabakia arriskuaren arabera erabaki behar da.

Kontuan hartu beharreko faktoreen artean daude SARS-CoV-2aren transmisioaren intentsitatea komunitatean, haurrak maskararen erabilera egokia betetzeko duen gaitasuna eta helduen gainbegiratze egokia izatea, baita tokiko gizarte- eta kultura-ingurunea eta ingurune espezifikoak ere, hala nola senide zaharrak dituzten etxebizitzak edo eskolak.

12 urtetik gorako nerabeek, ordea, helduei ematen zaizkien argibide berberak izan behar dituzte kontuan.

Gomendatutako maskara ez-medikoak

MOEk hiru geruza dituzten etxean egindako oihalezko maskarak gomendatzen ditu (erabilitako ehuna egokia bada), geruza hauek badituzte:

· material hidrofiloz egindako barneko geruza bat

· material hidrofoboz egindako kanpoko geruza bat

· tarteko geruza hidrofoboa, iragazketa hobetzen duela edo tantak atxikitzen dituela frogatu duena

Industrialki fabrikatutako oihalezko maskarek ere funtsezko hiru parametroekin lotutako gutxieneko atalaseak bete behar dituzte: iragazketa, transpiragarritasuna eta doikuntza.

MOEk ez ditu gomendatzen exhalazio-balbulak, ez dutelako oihalezko maskararen iragazketa-funtzioa betetzen, eta, ondorioz, ez direlako eraginkorrak.

Maskarak behar bezala erabiltzea eta zaintzea

Edozein maskara mota dela ere, funtsezkoa da modu egokian erabili, biltegiratu eta garbitzea, ahalik eta eraginkorrenak izango direla bermatzeko eta kutsatzeko arriskua saihesteko. Maskarak erabiltzeko jardunbide egokiekiko atxikimendua aldatu egiten da, eta horrek mezu egokien beharra indartzen du.

MOEk honako jarraibide hauek ematen ditu maskak zuzen erabiltzeko:

· Eskuak garbitu maskara jantzi aurretik.

· Maskara ikuskatu, hausturak edo zuloak bilatzeko eta maskara kalteturik ez erabiltzeko.

· Maskara kontuz jarri, ahoa eta sudurra estaltzen dituela ziurtatu, sudur-zubira egokitu eta tinko lotu, aurpegiaren eta maskararen arteko edozein tarte txikiagotzeko. Belarri-babesak erabiltzen baditu, gurutzatzen ez direla ziurtatu behar da, horrek aurpegiaren eta maskararen arteko espazioa zabaltzen baitu.

· Ez ukitu maskara erabiltzen ari zaren bitartean. Maskara ustekabean ukituz gero, eskuak garbitu behar dira.

· Maskara teknika egokia erabiliz kendu. Ez ukitu maskararen aurrealdea, askatu atzetik.

· Maskara aldatu erabiltzen ari zarena busti bezain laster. 

· Bota maskara edo jarri plastikozko poltsa garbi batean, eta gorde garbitu arte. Ez gorde maskara besoaren edo eskumuturraren inguruan, eta aurpegian jarritakoan ez jaitsi, kokots edo lepoaren inguruan jarrita atseden hartzeko.

· Maskara bota edo berehala garbitu.

· Erabilera bakarreko maskarak ez berrerabili eta behar bezala eta berehala bota.

· Ez kendu maskara hitz egiteko.

· Ez partekatu maskara beste pertsona batzuekin.

· Oihalezko maskarak xaboiarekin edo detergentearekin garbitu, eta, ahal dela, ur beroarekin (gutxienez 60 gradu zentigraduan), egunean behin gutxienez. Maskarak ur berotan garbitu ezin badira, garbitu maskara xaboia/detergentea erabiliz eta ura giro-tenperaturan dagoela. Gero, irakin maskara minutu batez.

Kontuan izan osasun agintariek koronabirusaren aurrean eman dituzten aholkuak. Albiste faltsuak zabaldu dira; beraz, agintariek emandakoei bakarrik egin kasu. Gaitzaren sintomarik baduzu, EAEn bizi bazara, osasun-zentrora deitu, eta zalantzarik izatekotan, Osasun Batzordearen telefonoa duzu eskuragarri: 900 20 30 50. Nafarroan bizi bazara, berriz, Osasun Batzordearen telefonora dei dezakezu: 948 290 290. Gogoratu COVID-19a ez hedatzeko modurik eraginkorrena eskuak sarri garbitzea dela. Ahoa estaltzeko maskarak derrigorrezkoak dira EAEn eta Nafarroan. Iparraldean, espazio publiko itxietan, garraio publikoan eta udalerri eta hiri nagusietan da derrigorrezkoa.