Itxi

Gizartea

KORONABIRUSA

Nafarroak COVID-19aren presentzia aztertuko du araztegietako hondakin-uretan

AGENTZIAK | ERREDAKZIOA

Ikerketak aurrera egin nahi du COVID-19aren eragile den SARS-CoV-2a diagnostikatutako nahiz sintomarik gabeko pertsonen gorozkietan iraizten dela frogatzen duten azterlanetan.

  • Hondakin-uren araztegia

    Hondakin-uren araztegia. ETBko bideo batetik ateratako irudia.

Nafarroak COVID-19aren presentzia aztertuko du bere araztegietara iristen diren hondakin-uretan datorren astetik aurrera, birusaren detekzio goiztiarrean laguntzeko eta balizko prebentzio neurriak ezartzeko osasun publikoko estrategietan laguntzeko.

Ikerketak, Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiarekin lankidetzan, aurrera egin nahi du COVID-19aren eragile den SARS-CoV-2a diagnostikatutako nahiz sintomarik gabeko pertsonen gorozkietan iraizten dela frogatzen duten azterlanetan, baita haren material genetikoa hainbat herrialdetako hondakin-uren laginetan aurkitu dela frogatzen duten azterlanetan ere. Hori dela eta, detekzio azkarra ezinbestekoa da eremu batean pertsona horiek daudela ohartarazteko.

Kasurik onenean, proiektuak alerta goiztiarreko sistema bat sortzea ekar lezake. Sistema horretan, COVID-19a edo etorkizunean hondakin-uretan egon daitezkeen birusen zantzuak hautemango lirateke, populazio-multzoetan, eta azkar jardun ahal izango litzateke zonan, kasu positiboak isolatzeko, eta horrek kutsatzeak eta birgaixotze berriak saihestuko lituzke.

Foru Erkidegoan astean hamahiru lagin aztertuko dituzte lau astez arazketa tratamenduen araberako eta birusak inguru horretan izan duen eraginaren araberako araztegietan. Horiek Iruñekoa, Tuterakoa, Tafallakoa, Lizarrakoa eta Artaxoakoa dira.

Landuko duten interes handiko beste puntu bat Tuterako Reina Sofia ospitaleko kolektorea da, osasun zentroko emaria jasotzen baitu bereizitako kolektore bakarrean.

"SARS-CoV-2aren RNAren prebalentziaren eta kontzentrazioaren azterketa hondakin-uretan" proiektuaren xehetasunak prentsaurrekoan azaldu dituzte Jesús Mª Rodriguez Toki Administrazioko eta Despopulazioko zuzendari nagusiak eta Iñaki Pinillos eta Fernando Mendoza NASERTIC eta NILSA, enpresa publikoetako kudeatzaileek.

Agerraldian lasaitasun mezua plazaratu nahi izan dute guztiek, hondakin-uretan dauden hondarrez hitz egiten ari direla eta. Mendozak azpimarratu duenez, "egindako ikerketen eta analisien arabera, ez dago koronabirusaren material genetikorik arazte-tratamenduaren ostean, beraz, araztutako ura ibaira itzultzen da inolako arriskurik gabe".

Astelehenean hasiko da azterketaren lehen fasea, NILSAk finantzatutako 9.000 euroko hasierako kostuarekin eta hiru hilabeteko iraupenarekin. Izan ere, lehen asteetan egindako landa-lanaren ondorengo orientazioa eta egindako lanen amaierako txostenak egitea barne hartzen ditu.

Azken asteetan, Mendozaren arabera, hondakin-urak "arrastoak, COVID-19ko zantzuak islatzen dituen ispilu bat izan daitezke", frogatu da, eta araztegira birusaren material genetikoarekin iristen den hondakin-uraren bidez jakin daiteke eremu batean kaltetutako herritarrik dagoen.

Horri esker, "kasuak beste metodo batzuen bidez diagnostikatu baino lehen detektatuko dituen alerta goiztiarreko sare bati buruz hitz egitea" ahalbidetuko luke, "kasu asintomatikoak barne", esan du. Gaineratu duenez, "kutsatutakoak banaka identifikatzea oso zaila bada ere", arriskuaren ohartarazpena "aurrerapausoa" da.

Kontuan izan osasun agintariek koronabirusaren aurrean eman dituzten aholkuak. Albiste faltsuak zabaldu dira, agintariek emandakoei bakarrik egin kasu. Gaitzaren sintomarik baduzu, EAEn bizi bazara, osasun-zentrora deitu, eta zalantzarik izatekotan, Osasun Batzordearen telefonoa duzu eskuragarri: 900 20 30 50. Nafarroan bizi bazara, Osasun Batzordearen telefonora dei dezakezu: 948 290 290. Gogoratu, COVID-19a ez hedatzeko modurik eraginkorrena eskuak sarri garbitzea dela; ahoa estaltzeko maskarak derrigorrezkoak dira garraio publikoan, baita kalean eta leku itxietan ere, bi metroko segurtasun-tartea bermatu ezin bada.