Gizartea
Eusko Jaurlaritzaren dekretua
Udalek zein hizkuntzatan lan egin nahi duten aukeratu ahal izango dute
Agentziak | Erredakzioa
Arau bakarraren etapari amaiera ematen zaio horrela. Udalek euskaraz bakarrik egin ahal izango dute lan, baina beti ere herritarrek eurekin gaztelaniaz harremanak izateko duten eskubidea errespetatuz.
Euskal Autonomia Erkidegoko udalek erabaki ahal izango dute nola ordenatu euskararen eta gaztelaniaren erabilera beren barne eta kanpo harremanetan, udalerriaren errealitate soziolinguistikoaren arabera, baina betiere herritarrek Administrazioarekin harremanak bi hizkuntza ofizialetan izateko duten eskubidea errespetatuz.
Bingen Zupiria Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak eta Josu Erkoreka Gobernantza Publiko eta autogobernuko sailburuak Gobernu Kontseiluaren bileraren osteko prentsa-agerraldian eman dituzte dekretu horren xehetasunak. Bertan azaldu dutenez, arau horrek eta legegintzaldi honetan argitara eman diren beste batzuek garatzen eta osatzen dute Euskadiko Toki Erakundeei buruzko Legea, udalei arlo horretan eskumena ematen diena.
Dekretu berri horren helburuen artean daude, Zupiria eta Erkorekaren arabera, euskara lan hizkuntza eta administrazioen arteko harremanetarako hizkuntza bihurtzea, itzulpenen eta interpretazioen erabilera arrazionalizatzea eta udalerrietan eta udaletatik hizkuntzaren erabilera bultzatzea.
Horrela, udalek erabaki ahal izango dute nola antolatu euskararen erabilera, barruan zein kanpoan, betiere beren eremu geografikoko errealitate soziolinguistikoarekin bat etorriz.
Horrenbestez, amaiera ematen zaio toki-administrazio guztiek arau bakarra (Euskararen Erabilera Normalizatzeko Legea) zuten etapari, eta beste bat irekitzen da, non toki-erakunde bakoitzak libreki eta banaka erabakiko duen, herritarrek udal-erakundearekiko harremanetarako hizkuntza "inolako diskriminaziorik gabe" aukeratzeko duten eskubidea bermatzeko betebeharrarekin. Horretarako, udalek beharrezko neurriak hartu beharko dituzte.
#EuskaraDekretua (15/17) Udalek nahitaez izan beharko dituzte hizkuntza-plangintzarako tresnak eta, haietan, une bakoitzean komenigarrienak diren neurriak, haien maiztasuna eta emaitzen bilakaera ezarri beharko dira @Gob_eus @ZupiriaB
— Josu Erkoreka (@jerkoreka) November 19, 2019
"Udal batek euskaraz bildu, euskaraz adostu eta euskaraz jakinarazi eta komunikatu dezake, baina herritarren eskura eduki behar du akordio horren gaztelerazko bertsioa ere, eta publizitatea eman", esan du Erkorekak.
Bere barne-eremuan, toki-erakunde bakoitzak bi hizkuntza ofizialetako bat aukeratuko du udal-gobernuko eta udal-zerbitzuetako organoen funtzionamendurako.
Udalak hala erabakitzen badu, euskara derrigorrezko hizkuntza eskakizuna duten lanpostuetan lan hizkuntza izatea ezarri ahal izango du. Hori lortzeko, prestakuntza bidez, langile publikoen eta hautetsien (zinegotziak) ahozko eta idatzizko gaikuntza bermatu beharko dute.
Era berean, erakunde arteko harremanetan euskararen erabilera sustatze aldera, euskaraz harremanak izatea aukeratu duen udal batek administrazioren bati bidalitako dokumentuak eta kopiak euskaraz bakarrik egin ahal izango dira.
Itzulpenen erabilera arrazionalizatzea
Neurri horren bidez, itzulpenaren eta interpretazioaren erabilera "arrazionala" lortu nahi da, beren langileak euskaraz erlazionatzen diren udaletan beharrezkoak izan ez daitezen, sailburuen arabera, gaztelaniaz lan egiten den beste eremu soziolinguistiko batzuetan egiten den bezala.
Udal bakoitzak hartzen duen erabakiarekiko egokitzapena mailakatua izango da, baina dekretua onartzen denetik aurrera, Euskadiko udal guztiek beharrezko neurriak hartu beharko dituzte beren ofimatika materiala euskaraz ere eskuragarri egon dadin.
Toponimiari dagokionez, aldundien eta udalen eskumeneko toponimoak zehazteko eta aldatzeko oinarrizko arauak ezartzen dira, baita Eusko Jaurlaritzari dagozkionak onartzeko eta ofizialtzeko prozedura oso bat ere. Euskal Autonomia Erkidegoko Izendegi Geografiko Ofiziala sortu da, erregistro publiko gisa, Kultura eta Hizkuntza Politika Sailari atxikita, eta bertan inskribatuko dira EAEko toponimo ofizialak.
Dekretuaren arabera, toki-erakundeen eta Eusko Jaurlaritzaren artean izen ofizialen inguruan gatazkarik sortzen bada, Euskaltzaindiak irizpena eman ondoren ebatziko du.
