Falcon 9 koheteak orbitan jarriko du gaur LUR-1, aurreneko euskal satelitea

AVS (Added Value Solutions) Arabako konpainiak orbitan jarriko du gaur LUR-1, Euskal Herrian diseinatu eta garatu den lehen satelitea, enpresak Miñaoko Teknologia Parkean dituen instalazioetan egindakoa.

Cristina Ortega AVSko Espazioko zuzendariak Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean adierazi duenez, "pozik eta ilusioz gainezka" daude etapa berri honekin.

"Space X-ren berri badugu, eta dena prest dago; baldintza meteorologikoak onak dira Vandenbergeko (Kalifornia) basean eta dena prest dago", gaineratu du. Jaurtiketa zertxobait atzeratu, eta 20:56 aldera espazioratuko dute.

Horren hitzetan, lankide gehienek AVSren instalazioetatik jarraituko dute jaurtiketa, eta espazioratu eta ordubete eta 20 minutura espero dute satelitearen lehen seinalea jasotzea.

Gasteiztik operazio guztia monitorizatuko dute satelitearen datuak maiztasun jakin batekin jasotzen dituzten antena batzuei esker.

Ortegaren esanetan, kohete horrek Kopernikok baino zehaztasun handiagoa du, eta neurketa zehatzagoak eta "orain arte egin ezin izan diren ikerketak" erraztuko ditu.

Targeting Friday, August 16 for a Falcon 9 launch of our 11th dedicated smallsat rideshare mission with 116 spacecraft on board from Space Launch Complex 4E in California ¿ https://t.co/bJFjLCiTbK pic.twitter.com/aq36Ctg2wp

— SpaceX (@SpaceX) August 15, 2024

Mugarria hiru urteko lan zientifiko eta teknologikoaren emaitza da, eta 8 milioi euroko inbertsioa izan du. "Jauzi kualitatibo aparta da AVSrentzat", esan du konpainiak ohar batean.

Espaziorako bidaia gauzatzeko, Elon Musk enpresaburuaren Space X konpainiaren Falcon 9 kohetean ontziratu dute satelitea. 20:18an jaurti behar zuten (Euskal Herriko ordutegia) Ameriketako Estatu Batuetako Indar Espazialak Vandenbergen (Kalifornia) duen basetik, baina, esan bezala, minutu batzuk atzeratu ostean, 20:56an egingo dute.

Jaurti eta minutu batzuetara, kohetea eta satelitea banandu egingo dira. Fase hori amaitutakoan, Lurraren gainazaletik 515 kilometro inguruko distantziara orbitatuko du.

LUR-1 satelitea 57 kiloko mikrosatelitea da, eta hainbat bandatako antenak (UHF, S eta X), beso zabalgarri bat eta eguzki-panelak ditu. Mila lanegun baino gehiago eta 8 milioi euro inbertitu dira hori diseinatu eta fabrikatzeko prozesuan, horien % 40 funts publikoen bidez bildutakoak.

Sateliteak segundoko 7 kilometroko abiaduran orbitatuko du Lurra, eta bost urtez funtzionatuko omen du. Ondoren, bere orbita espazialetik aterako da, atmosferara berriz sartzeko, eta bertan desegingo da.

Bereizmen handiko irudiak eta jasangarritasuna

Teknologia hori guztia Lurraren bereizmen handiko irudiak hartzeko erabiliko dute, nahiz eta hasiera batean misioaren arreta Euskal Herriko geografian jarri, itsasertzaren bilakaera aztertzeko, izurriteen eta ibaien kontrolak aztertzeko eta laboreen banaketa kudeatzeko, besteak beste.

LUR-1 sateliteak MICE gailua darama, Arabako konpainiak ESArentzat (Europako Espazio Agentzia) garatutakoa.

Copernicus programaren satelite guztietan instalatuko dute, desorbitazioa prestatzeko, funtzionatzeari uzten badiote edo balio-bizitzaren amaieran erabiltzeko. Teknologia hori orbitan jarriko duen Europako lehen satelitea izango da LUR-1, espazioko zaborra kentzeko aukera erakustea helburu, espazio jasangarriagoa lortze aldera.

Espazio sektoreak 800 milioi euro inguru sortzen ditu urtero Euskal Autonomia Erkidegoan, 5.000 profesional ingururi ematen die lana, eta EAEko BPGren % 5,7 da.